Sokólska Barbara
Barbara Sokólska z d. Młynarz (ur. 1940, Dobra Wólka) – jej dziadek Józef Wandałowski był właścicielem majątku w Dobrej Wólce koło Pińska. 13 kwietnia 1940 Barbara Sokólska jako 4-tygodniowe niemowlę została deportowana do Kazachstanu razem z całą rodziną. Jej ojciec Zygmunt Młynarz zaciągnął się w 1942 do Armii Andersa, przeszedł szlak bojowy 2 Korpusu i po wojnie osiadł w Anglii. Barbara Sokólska z resztą rodziny wróciła do Polski w 1946 r. i zamieszkała w Białymstoku. Po ukończeniu Technikum Gastronomicznego pracowała w gastronomii, w 1959 r. została zwolniona z pracy z powodu zesłańczej przeszłości.
more...
less
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1940 r. w Dobrej Wólce na Polesiu.
[00:00:30] W lutym 1940 dziadek, właściciel majątku, i wuj zostali aresztowani i osadzeni w więzieniu w Pińsku. 13 kwietnia deportowano babcię Franciszkę, ciotkę Jadwigę, wuja Antoniego, rodziców Małgorzatę i Zygmunta, brata Zenona i boh. Rodzinę przewieziono z Dobrej Wólki do Pińska, tam wsadzono do pociągu i wywieziono do północnego Kazachstanu.
[00:02:05] Rodzina została dokwaterowana do izby, w której mieszkała Rosjanka Sinoczka z synem Miszą – warunki życia. Matka i ciotka pracowały w kołchozie. Trzynastoletni wujek Antoni łowił ryby i pilnował kur, ciotka szyła ubrania. Rodzina zabrała z domu sporo rzeczy, m.in. kołdry, ubrania. Boh. chodziła z matką do kołchozu – zbieranie ziaren, z których gotowano kleik. Zimą chodziła do domów Rosjan i Kazachów i prosiła o jedzenie, czasem dostawała „syrczyki”. [+]
[00:07:25] Matka uczyła dzieci polskiego, syn gospodyni nauczył się polskiej modlitwy – nauka rosyjskiego. Poszanowanie dla chleba. W 1942 r. ojciec wstąpił do Armii Andersa, reszta rodziny została w Kazachstanie. Ojciec po wojnie bał się wrócić do Polski, mieszkał w Anglii i tam zmarł w 1970 r.
[00:10:16] Boh. pamięta wierszyki, których nauczyła się na zesłaniu, a nie pamięta wierszy, których uczyła się na lekcjach rosyjskiego w Polsce. Na zesłaniu brat chodził do szkoły, wuj Antek nauczył się lutować garnki, na jedzenie wymieniano rzeczy przywiezione z kraju.
[00:13:00] Rodzina przebywała na zesłaniu ponad sześć lat, wszyscy wrócili do Polski – przed wyjazdem zgromadzono Polaków w cerkwi. Incydent podczas zamykania drzwi do wagonu. Warunki podczas podróży. Ciotka uszyła polską flagę i wywieszono ją z wagonu. W Białej Podlaskiej chciano rodzinę wysłać na Ziemie Odzyskane – przejazd do Białegostoku.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
[00:17:26] Repatrianci mieli podczas podróży mleko skondensowane w puszkach. Rodzina przyjechała do Polski w czerwcu [1946].
[00:18:45] Rodzina przebywała na zesłaniu niedaleko Pawłodaru. Powody, dla których nie wywieziono ich do wyrębu tajgi. Wspomnienie rosyjskiej gospodyni Sinoczki, która oddała rodzinie kuchnię – warunki bytowe. Przez okno widać było rzekę.
[00:24:03] Boh. urodziła się w czepku – w prezencie urodzinowym dostała obrazek św. Barbary. Sinoczka miała jednego syna, jej mąż nie wrócił z wojny. Wujek Antek chodził do rosyjskiej szkoły, bardzo dobrze się uczył i dostawał świadectwa z wizerunkiem Stalina.
[00:26:45] Rodzina głodowała, ale babcia dawała zupę dziewczynce, która przychodziła do brata. Choinka w szkole. Boh. miała koleżankę, z którą się bawiła.
[00:29:30] Wspomnienie „syrczyków”, które robiono z białego sera z cukrem.
[00:31:17] Głód na zesłaniu, wspomnienie zupy gotowanej przez babcię. Wspólne modlitwy.
[00:32:56] Boh. posiada fotografie z zesłania, m.in. zdjęcia z pożegnania mężczyzn idących do Armii Andersa. Boh. chodziła do domów z życzeniami i dostawała „syrczyki”, ich smak.
[00:34:40] Boh. nie śnił się pobyt na zesłaniu. Zesłańcy mieszkali w domach miejscowej ludności. Wiele osób zmarło. Wiara w powrót do Polski. Fotografia z zesłania, na której boh. jest w sukience z białym kołnierzykiem.
[00:37:42] Poprawianie życiorysu w czasach PRL-u. W 1959 r. boh. została zwolniona z pracy z powodu zesłańczej przeszłości. W 1990 r. była na pielgrzymce Sybiraków w Częstochowie – homilia kardynała Gulbinowicza. Choroby boh. – refleksje na temat przeżycia zesłania.
[00:41:25] Majątek w Dobrej Wólce: sady, lasy, pola. Babcia prowadziła dom, ciotka ukończyła szkołę krawiecką. Ojciec pochodził z Korczewa nad Bugiem, rodzice poznali się w Pińsku, po ślubie zamieszkali w Grodnie. Po wybuchu wojny matka wróciła do rodziców i tam przyjechał ojciec z frontu. Dziadek i wuj zostali aresztowani przez sowietów i ślad po nich zaginął. W posiadaniu boh. są dokumenty repatriacyjne rodziny oraz dokument władz, że w 1940 r. nie wywieziono rodziny Józefa Wandałowskiego.
[00:47:04] Refleksje na temat majątku, który został na Białorusi, na temat atmosfery domu w Dobrej Wólce. Po wojnie w domu urządzono szkołę. Rodzina zamieszkała w Białymstoku.
[00:49:33] W 1946 r. brat poszedł do drugiej klasy szkoły podstawowej. Boh. poszła do szkoły rok później – wspomnienie Ryszarda Kaczorowskiego, który przed wojną chodził do tej samej szkoły. Boh. ukończyła Technikum Gastronomiczne i pracowała w gastronomii, w 1959 r. zwolniono ją z pracy – powody zwolnienia. Dzięki kuzynce pracującej w Sanepidzie boh. dowiedziała się, że jest na liście „wrogów narodu”.
[00:54:21] Matka nauczyła boh. modlić się i szanować chleb – głód na zesłaniu. Zasady wpojone przez matkę, życiowe credo. Mąż boh. był nauczycielem – życie rodzinne. Rozważania na temat patriotyzmu.
[00:59:57] Rzeczy zabrane przez rodzinę podczas deportacji: szkolne dokumenty, pamiętnik pisany przez ojca. 3 lutego 1942 ojciec został ewakuowany ze Związku Radzieckiego, przeszedł szlak bojowy 2 Korpusu, walczył pod Monte Cassino. Rodzice po wojnie się nie spotkali, ojciec zmarł w 1970 r. Powody, dla których został w Anglii.
[01:03:36] Życiorys pisany w czasach PRL. Zachowanie urzędnika USC, gdy boh. wyrabiała dowód osobisty.
[01:05:04] Stosunek boh. do Rosjan. Boh. miała wiele prawosławnych koleżanek. Refleksje na temat systemu komunistycznego oraz dobrych i złych ludzi.
more...
less