Kaseja Władysław
Władysław Kaseja (ur. 1928, Poznań), syn powstańca wielkopolskiego i zawodowego oficera Jana Kasei, który we wrześniu 1939 dostał się do sowieckiej niewoli i został zwolniony z obozu w Starobielsku. Jan Kaseja przedostał się przez zieloną granicę do Terespola, żona z trzema synami dołączyła do niego w dramatycznych okolicznościach zimą w 1940 r. Władysław Kaseja pracował podczas okupacji jako pomocnik ogrodnika w gospodarstwie rolnym w Łobaczewie koło Terespola. Po wyzwoleniu rodzina wyjechała do Murowanej Gośliny. Władysław Kaseja chodził do szkoły w Obornikach i Poznaniu, potem został skierowany do zastępczej służby wojskowej w kopalni w Rudzie Śląskiej, zagrożony aresztowaniem przyjechał budować Nową Hutę. Tu pracował w budownictwie, potem w koksowni i walcowni Huty im. Lenina. Mieszka w Krakowie.
more...
less
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1928 r. w Poznaniu. Przedstawienie rodziców: Marii i Jana.
[00:00:30] W 1930 r. ojciec przeniósł się służbowo do Warszawy i rodzina zamieszkała na Mokotowie. W 1938 r. ojciec został przeniesiony do Trauguttowa na Polesiu, gdzie był poligon i osiedle oficerskie.
[00:02:15] Podczas kampanii wrześniowej ojciec służył w artylerii przeciwlotniczej w Brześciu – walki z Niemcami. Wkroczenie sowietów – ich uzbrojenie i umundurowanie. Ojciec ze swoją jednostką wycofywał się na południe. Wzięty do niewoli przez sowietów został wywieziony do obozu w Starobielsku, potem zwolniony.
[00:08:18] Ojciec dostał wiadomość, by nie wracał do domu i zatrzymał się u znajomych. W Trauguttowie ojciec był szefem kasyna oficerskiego i zatrudniał miejscowych, którzy zorganizowali mu kryjówkę w Wołynce. Potem udało mu się przejść przez zieloną granicę do Generalnego Gubernatorstwa. Ojciec zatrzymał się w Terespolu i pracował jako stróż w przedsiębiorstwie zaopatrującym armię niemiecką w warzywa i owoce.
[00:11:24] Zimą 1940 r. matka z trzema synami oraz dwiema innymi rodzinami wojskowych podjęła próbę przedostania się przez „zieloną granicę” do Generalnego Gubernatorstwa. Niemiecka straż graniczna aresztowała rodzinę – odrywanie zelówek podczas rewizji. Po kilku dniach rodzina została odesłana na sowiecką stronę – oczekiwanie przez kilka godzin w pasie neutralnym między Niemcami a Sowietami. Powrót do radzieckiej strefy, przesłuchania przez Rosjan, którzy przerzucili uciekinierów na niemiecką stronę – druga nieudana próba przejścia przez granicę. Za trzecim razem duża grupa Polaków przeszła do Generalnego Gubernatorstwa z pomocą radzieckich pograniczników. [+]
[00:20:19] Postawa wiejskiej ludności wobec uciekinierów – nocleg w stodole we wsi Michałkowo [Michalków]. Wyjazd z gospodarzami na targ do Terespola. Przy pomocy podziemnej organizacji boh. i jego rodzina zostali rozlokowani w mieście. Nawiązanie kontaktu z ojcem – załatwienie dokumentów. [+]
[00:24:26] Przygotowania do wojny ze Związkiem Radzieckim – wywiezienie mieszkańców Terespola. Rodzina znalazła się w szkole we wsi koło Janowa Podlaskiego. Odgłosy bombardowań Brześcia, kolumny jeńców sowieckich idące do niewoli. Wizyta Hitlera w Terespolu. [+]
[00:28:38] Ojciec, znający niemiecki, pracował podczas okupacji jako tłumacz, starszy brat był kierowcą – w lasach spotykał partyzantów. Boh. został pomocnikiem ogrodnika w gospodarstwie rolnym w Łobaczewie.
[00:31:25] Ofensywa Armii Czerwonej w lipcu 1944 r. Między schronami, w których się ukrywano, stanęła radziecka artyleria, po śmierci kilku żołnierzy obsługa działa wyciągnęła mężczyzn ze schronów do pomocy. Ojciec, wyszkolony artylerzysta, zastąpił celowniczego i był w obsłudze działa przez miesiąc. [+]
[00:35:43] Po walce boh. zbierał broń z pola bitwy i ukrywał w snopkach, by partyzanci mogli ją zabrać. [+]
[00:38:38] Matka tęskniła do rodziny mieszkającej w Wielkopolsce – wyjazd do Murowanej Gośliny w 1945 r. Boh. chodził do szkoły w Obornikach. Podczas służby wojskowej proponowano mu pójście do prawniczej szkoły oficerskiej, ale odmówił. Boh. był w więzieniu w Wągrowcu, potem przebywał w areszcie śledczym w Sosnowcu i pracował przymusowo w kopalni w Rudzie Śląskiej – szybki awans na strzałowego, obsługa nowych maszyn. Próby swatania z córkami górników.
[00:48:12] Ojciec pracował w Gminnej Spółdzielni, potem został szefem ośrodka szkoleniowego dla kierowników GS w Nieszawie. Boh. chodził do szkoły w Poznaniu – przyjazdy z kolegami do ośrodka w Nieszawie, przyjaźń z furmanem Staszkiem, jego kariera w wojsku. Kolega Staszek był potem komendantem posterunku MO i ostrzegł boh. przed aresztowaniem. Boh. wyjechał budować Nową Hutę. [+]
[00:56:24] Boh. założył, że w Nowej Hucie nikt go nie znajdzie – zatrudnienie w budownictwie. Boh. nie zapisał się do partii, ale dostawał medale i odznaczenia za pracę. Zdanie na temat komunistów.
[01:00:00] W Nowej Hucie budowano mieszkania dla pracowników huty, więc boh., żeby zdobyć mieszkanie, zatrudnił się w koksowni Huty im. Lenina. Koledzy ze szkolenia w Chorzowie. Po sześciu latach pracy w szkodliwych warunkach przeszedł do walcowni – szkolenia zawodowe.
[01:06:40] Boh. działał w Solidarności w hucie, był przewodniczącym związku na swoim wydziale. Po wprowadzeniu stanu wojennego nie był represjonowany – wspomnienie ojca i brata zabranych przez czerwonoarmistów.
[01:09:15] Czołgi i ZOMO 13 grudnia 1981 na terenie Huty im. Lenina – przesłuchanie pracowników w świetlicy wydziału – boh. udało się stanąć w kolejce robotników, którzy mogli wyjść z huty. Został wyprowadzony za bramę, pojechał do kolegi. Aresztowano go, gdy po kilku dniach wrócił do domu – przesłuchania w komendzie, pisanie życiorysu. [+]
[01:15:54] Boh. został pozbawiony w hucie wszystkich dodatków, więc przeszedł na wcześniejszą emeryturę.
[01:19:16] Próba wysadzenia pomnika Lenina w Nowej Hucie. Demontaż pomnika. Poświęcenie sztandarów przez kardynała Macharskiego.
[01:22:21] Ojciec walczył podczas I wojny we Francji w szeregach armii niemieckiej. Podczas ataku na bagnety zobaczył Afrykanina i zemdlał ze strachu, co ocaliło mu życie. Po powrocie do swoich został odznaczony. W 1918 r. walczył w powstaniu wielkopolskim razem z młodszym bratem Wojciechem. W 1920 r. walczył w Bitwie Warszawskiej.
[01:27:30] Rodzina mieszkała przed wojną w Warszawie na Mokotowie. Na na Polach Mokotowskich odbywały się ćwiczenia i pokazy wojskowe – osobistości na trybunie Marszałka Piłsudskiego. Oficerowie odganiali boh. i jego kolegów kręcących się koło trybuny, ale Piłsudski ich zaprosił – chwila została uwieczniona na fotografii. [+]
[01:31:08] Wyszkolenie kawalerii widoczne podczas uroczystości na Polach Mokotowskich. Pokazy sprawności artylerii, kawalerii i czołgów. Pogrzeb Marszałka Piłsudskiego.
[01:34:18] Boh. brał udział w uroczystościach po przyjeździe relikwii św. Andrzeja Boboli do Warszawy – wybór imienia podczas bierzmowania. Mieszkając na Mokotowie chodził do szkoły powszechnej przy ul. Kazimierzowskiej, grał w piłkę koło muru więzienia przy Rakowieckiej i kąpał się w gliniankach przy ul. Madalińskiego.
[01:36:46] Pozwolenie na budowę kościoła w Nowej Hucie. Budowa kościoła w Hoczwi [Nowosiółkach] – kościół zbudowano w jedną noc na polu kukurydzy, która zasłaniała przygotowania do budowy. Marzenia o budowie kaplicy.
more...
less