Elżbieta Gacek (ur. 1938, Wąchock) – prawniczka, polityk i poetka, pochodzi z rodziny inteligenckiej. Po ukończeniu liceum w Kielcach oraz wydziału prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie od 1960 roku wykonywała zawód prawnika-sędziego w sądach kieleckich, ostatnio w Sądzie Okręgowym w Kielcach. Działaczka społeczna i poseł IX kadencji Sejmu oraz wicemarszałek Sejmu w latach 1988-89. Członek Rady Państwa w latach 1985–1988. Od 2003 r. sędzia w stanie spoczynku. Jest członkiem i wolontariuszem świętokrzyskiego Klubu „Amazonki”, należy do Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach. Od 2000 roku pisze i publikuje wiersze. Mieszka w Zagnańsku.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1938 r. w Wąchocku.
[00:00:30] Wyzwolenie przez Armię Czerwoną. Dziadek boh. był organistą w kościele cystersów w Wąchocku. Ojciec był inżynierem zrzeszonym w Naczelnej Organizacji Technicznej – przeprowadzka do Wrocławia w 1946 r. Wspomnienia zniszczonego miasta. Po trzech latach rodzina zamieszkała w Zagnańsku u dziadków. Ojciec pracował w przemyśle w Kielcach.
[00:04:00] Boh. ukończyła szkołę podstawową w Zagnańsku i liceum w Kielcach. Przyjaciółką rodziny była sędzia Danuta Poniewierska, która pokazała boh., jak wygląda praca w sądzie – podjęcie studiów prawniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1955 r. Boh. chciała być sędzią.
[00:07:32] Ateistyczne wychowanie lat 50. – pielęgnowanie tradycji patriotycznych i religijnych w domu. Zmiany po 1956 r. – manifestowanie przez studentów poparcia dla rewolucji węgierskiej. Atmosfera Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie wykorzystywano przedwojenne podręczniki. Poczucie misji podczas studiów prawniczych.
[00:12:00] Boh. dostała się na aplikację sądową w 1960 r., dalsza droga zawodowa i życie rodzinne. Stopniowe awanse zawodowe boh., która orzekała w sprawach cywilnych. Działalność społeczna – bezpłatne porady prawne w Lidze Kobiet Polskich.
[00:18:15] Kandydatura boh. na listę wyborczą. W październiku 1985 boh. została posłanką na Sejm – motywacja do działania w czasie ustrojowych przemian.
[00:25:55] Przed pierwszą sesją Sejmu IX kadencji boh. przyjęła propozycję wstąpienia do Rady Państwa – zadania jej członków. Zakres prac różnych komisji. Boh. prowadziła Komisję Ułaskawień, pracowała w Komisji Prawnej i Komisji Odznaczeń i Tytułów Naukowych. Pełnienie funkcji posła-referenta.
[00:31:35] Boh. pracowała w Radzie Państwa przez trzy lata – ciężar podejmowanych decyzji. Pełniła funkcję wicemarszałka Sejmu – wyjazdy zagraniczne i kontakty z mediami.
[00:35:53] Podczas wizyty na Kubie boh. spotkała Polkę, która wyszła za Kubańczyka. Kobieta prosiła o zabranie listu do Polski, ponieważ w tym czasie korespondencja osób prywatnych między obydwoma krajami była zerwana. [+]
[00:37:55] Zmiany pod koniec lat 80. Przygotowania do Okrągłego Stołu – nowe twarze w życiu politycznym. Po zakończeniu kadencji Sejmu boh. wróciła do zawodu.
[00:40:27] Nikt z ówczesnego Prezydium Sejmu nie brał udziału w obradach Okrągłego Stołu. Spór o dopuszczenie do obrad Adama Michnika. Boh. nie była zaangażowana w sprawy dotyczące Okrągłego Stołu.
[00:43:00] Świadomość końca epoki i nadchodzących zmian. Sylwetka Przewodniczącego Rady Państwa Kazimierza Barcikowskiego. Na jednym z posiedzeń omawiano problemy Rad Narodowych – reakcja Barcikowskiego w sprawie budowy kościoła w jednej z gmin zachodniej Polski. Jego obawy o przyszłość kraju.
[00:48:30] Boh. wróciła do pracy w kieleckim sądzie – różne postrzeganie jej sejmowej przeszłości. Zaangażowanie w sprawy zawodowe zostało przerwane przez chorobę nowotworową – decyzja o odejściu z pracy. Boh. zaangażowała się w działalność Klubu Amazonek.
[00:55:20] Jedna z ławniczek zaproponowała boh. udział w spotkaniu członków Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych – twórczość poetycka. Boh. jest też autorką „Anegdot sądowych”.
[00:58:54] Jeden z adwokatów po powrocie z wycieczki do Anglii chwalił się znajomością angielskiego – sprowokowanie rozmowy z woźnym sądowym, Nykiem, który w czasie wojny służył w obsłudze lotniska w Anglii. Humorystyczne sytuacja podczas obrad sądu.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.