Składanowski Stanisław cz. 1
Stanisław Składanowski (ur. 1950, Książnik) – od 1964 roku mieszkaniec Gdańska, w latach 1968–1984 zatrudniony w Gdańskiej Stoczni Remontowej. Fotografuje od 1975 roku – dokumentował fotograficznie m.in. strajk w sierpniu 1980 w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, „karnawał Solidarności” oraz niezależne demonstracje w Gdańsku i Gdyni w pierwszych miesiącach stanu wojennego. Od maja do lipca 1982 był internowany w ośrodku odosobnienia w Strzebielinku. W latach 1984–1989 pracował w Energobloku Wybrzeże. Współpracował z Referatem Promocji Urzędu Miasta Gdańska w zakresie fotografii miasta. Uczestnik i laureat wielu wystaw i konkursów w kraju i za granicą, członek honorowy Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego, prezes Okręgu Gdańskiego Związku Polskich Artystów Fotografików. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2015).
more...
less
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1950 r. w Książniku.
[00:00:23] Po ukończeniu podstawówki boh. wyjechał do Gdańska, gdzie uczył się w szkole zawodowej i odbywał praktyki w Stoczni Gdańskiej. Po skończeniu szkoły pracował jako monter rurociągów okrętowych, potem przeniósł się do Gdańskiej Stoczni Remontowej.
[00:02:19] Boh. chciał służyć w Marynarce Wojennej w Ustce i dostał skierowanie do szkoły podoficerskiej – wyjazd do rodziców. Przyjazd milicjanta, który zabrał kartę powołania i kazał mu wrócić do pracy – powody zamknięcia boh. drogi do Marynarki. Pół roku później boh. został skierowany do jednostki w Braniewie i trafił do kompanii saperów – szkolenie w bazie nurków.
[00:08:20] Boh. poszedł do wojska wiosną 1970 r. W grudniu żołnierze nie wiedzieli, co się dzieje na Wybrzeżu. Alarm bojowy w pułku – wyjazd z jednostki. W lesie za Braniewem rozpakowano skrzynki z ostrą amunicją i rozdano ją żołnierzom. Informacja, że w Gdańsku wylądował wrogi desant. Wjazd SKOT-ów do miasta, swąd spalenizny. Kompania została skierowana do obstawy studia TV – odwiedziny u kuzyna. Przyjazdy partyjnych bonzów na nagrania do telewizji – przemówienie Kociołka. Fotografia karabinu maszynowego jako dowód, że strzelano do stoczniowców. [+]
[00:16:55] Spotkanie z milicjantem, który opowiadał o zdarzeniach, w których brał udział. Zdanie boh. i jego kolegów na temat użycia broni. Powody wycofania wojska.
[00:21:42] Okoliczności wypadku na poligonie w Drawsku Pomorskim, w którym boh. stracił prawą dłoń – pomoc kolegów i lekarza z karetki. Reakcja ludzi w szpitalu w Szczecinku na jego widok. Po operacji boh. myślał, że ma dłoń – reakcje fantomowe. Podczas wypadku został lekko zraniony jeden z kolegów.
[00:35:45] Do końca służby wojskowej boh. przebywał w szpitalach w Szczecinku i Braniewie. Po wyjściu do cywila wrócił do pracy w Stoczni Remontowej i trafił do wydziału „Matysiaków”. Pracował w narzędziowni, potem w obsłudze mostu pontonowego. Jeden z kolegów zauważył dopiero po roku, że boh. nie ma dłoni. [00:42:13] Boh. miał protezę – jej funkcjonowanie i pożegnanie z nią.
[00:45:23] Boh. rysował i malował, po wypadku zainteresował się fotografią. Zdolności plastyczne przydały mu się w wojsku. Za odszkodowanie kupił aparat Practica. W latach 1984-89 boh. pracował w Energobloku Wybrzeże jako fotograf. Potem założył z kolegami firmę poligraficzną.
[00:49:40] Boh. pracując w Energobloku jeździł do Żarnowca i fotografował budowę elektrowni. Starania o przyjęcie do ZPAF – wyjazd na egzamin ze zdjęciami z Sierpnia 1980 oraz z Żarnowca. Od 2006 r. jest prezesem Okręgu Gdańskiego ZPAF.
[00:55:10] Aspiracje zawodowe i realizacja marzeń – albumy wydawane przez wydawnictwo Bosz, podstęp szefa wydawnictwa Bogdana Szymanika. Podczas strajku w stoczni boh. zrobił ponad 1200 zdjęć – wystawa o Sierpniu na terenie stoczni i album, digitalizacja „sierpniowego” archiwum.
[01:05:12] Dokumentowanie sierpniowego strajku – współpraca z Europejskim Centrum Solidarności.
[01:07:20] Budowa Pomnika Poległych Stoczniowców. Boh. dokumentował życie społeczne do 1989 r. Po Sierpniu 1980 sprzedawał odbitki swoich zdjęć. Fotografował wizyty papieskie. Ikoniczne zdjęcia zrobione przez boh. – dar dla Wałęsy.
[01:12:35] Zdjęcia podczas wizyt papieża Jana Pawła II – stan negatywu wielokrotnie reprodukowanego ujęcia. Fotografie w zbiorach ECS.
[01:15:53] Boh. robił zdjęcia w czasie stanu wojennego. 13 grudnia 1981 fotografował funkcjonariuszy ZOMO na ulicy. Gdy wracał do domu, został zatrzymany i zabrano mu filmy. Boh. poszedł do pracy na nocną zmianę – wiadomość o wprowadzeniu stanu wojennego. Fotografowanie niezależnej manifestacji – zagrożenie ze strony manifestantów, atak ZOMO – boh. został zraniony w nogę. [+]
[01:21:48] Początek strajku w stoczni – nastawienie robotników do boh., który ich fotografował – jego tłumaczenia. W stoczni pojawiali się zagraniczni fotoreporterzy, którzy przyjechali na festiwal w Sopocie – publikacje w zachodnich mediach. [+]
[01:25:05] Boh. jako dziecko pasjonował się historią bitew morskich i marzył o wizycie na pokładzie pancernika. Podczas pobytu u brata w USA boh. zwiedził okręt-muzeum.
[01:31:45] Życie osobiste boh., który obecnie uczy w szkole fotografii. Druga żona specjalizowała się w klasycznych technikach fotografii – wystawa na Zamku w Malborku. Boh. przygotowuje album o malborskim Zamku – prace w jury konkursu. Dokumentacja Zamku i obiektów muzealnych.
[01:44:57] Dla wydawnictwa Bosz fotografował latarnie morskie polskiego Wybrzeża – wystawa plenerowa w Oliwie i Rostocku.
[01:49:44] Wystawa „Magiczny Gdańsk” powstała przy współpracy z Urzędem Miasta – prezentacja za granicą.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
[01:54:01] Rodzice: Kazimiera i Julian, przejechali do Książnika na Ziemiach Odzyskanych z Mazowsza. Boh. miał siedmiu braci – praca w gospodarstwie. Charakter ojca i matki, metody wychowawcze.
[02:03:15] Reakcja rodziców, gdy boh. szedł do wojska. Szpital powiadomił rodziców o wypadku – ich przyjazd i spotkanie z rannym synem. [+]
[02:07:50] Wstyd z powodu utraty dłoni. Rozważania na temat więzi rodziców i dzieci.
[02:09:23] Boh. woził dzieci na wakacje do dziadków, sam swoich dziadków nie poznał. W Książniku młodzi ludzie umierali na gruźlicę.
[02:11:56] Reakcja po utracie dłoni. Boh. będąc w wojsku miał dziewczynę – próba wrobienia go w ojcostwo.
[02:19:35] Po wyjściu z wojska boh. wrócił do pracy. Po kilku latach w Gdańsku zamieszkali dwaj bracia. Trudności mieszkaniowe w pierwszych latach pobytu w Gdańsku. Boh. pracował dorywczo w porcie i browarze. Powody, dla których rodzice wrócili z Książnika na Mazowsze.
[02:25:00] Rodzice mieli w Książniku kilkunastohektarowe gospodarstwo, w Olszewie koło Kosowa Lackiego mieli mniej ziemi.
[02:27:50] Bracia wyjeżdżali do szkół, jeden został na gospodarstwie. Wrażenia po przyjeździe do Gdańska – ruiny miasta. Przywiązanie do Gdańska.
[02:31:00] Współpracując z wydawnictwem Bosz boh. fotografował muzea i zabytki do albumu „1000 muzeów w Polsce”.
[02:33:33] Teściowa starszego brata miała obywatelstwo amerykańskie i wyjechała do USA, potem ściągnęła córkę i zięcia, który na drugi dzień po przyjeździe poszedł do pracy – jego życie zawodowe. Dwaj starsi bracia również wyjechali do USA.
more...
less