Alicja Kubecka z d. Protasiewicz (ur. 1923, Warszawa) wychowywała się w inteligenckiej, warszawskiej rodzinie. 2 września 1944 została przez Niemców zabrana ze Starówki i przetransportowana do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd trafiła do obozu Gross-Rosen, a następnie do Ravensbrück. Początkowo pracowała w ogrodzie obozowym, po miesiącu trafiła do komanda Genshagen w Ludwigswende, do fabryki Mercedesa, gdzie pracowała przy naprawie silników samolotowych. Przeżyła „marsz śmierci” i po wyzwoleniu przez Amerykanów wróciła do Warszawy, gdzie mieszkała matka i młodsza siostra (ojciec zginął podczas powstania). Pracowała jako telefonistka. Mieszka w Warszawie.
[00:00:06] Boh. działała w konspiracji. Wybuch powstania zastał ją na Placu Teatralnym – schronienie w Ratuszu, potem w kościele Kanoniczek. Spotkanie z Rosjanami. Śmierć Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
[00:08:10] Kapitulacja powstania – wyjście z miasta. Krótki pobyt w obozie w Pruszkowie, z którego boh. została przewieziona do Niemiec.
[00:12:23] Przyjazd do Gross-Rosen, gdzie z transportu zabrano mężczyzn. Kobiety dostały mleko dopicia, ale go nie chciały – reakcja więźniów, którzy przynieśli mleko. Długa podróż z Gross-Rosen do Ravensbrück.
[00:16:40] Przyjazd do Ravensbrück – kąpiel, obcinanie włosów. Wszawica w obozie. Po kąpieli boh. zachorowała, ale nie chciała iść do szpitala i poszła do pracy – majster, Niemiec, ukrył ją w piwnicy, dał wodę i tabletki. Na drugi dzień boh. czuła się lepiej. [+]
[00:22:40] Boh. pracowała w fabryce, gdzie rozmontowywano uszkodzone samoloty przysyłane z frontu – naprawianie silników. [+]
[00:24:23] Odebranie wszystkich rzeczy i kąpiel po przyjeździe do obozu. Boh. oddała swoje ubranie i dostała obozową sukienkę z oznaczeniami. Więźniarki odprowadzono do baraku, młodsze więźniarki dostały wyższe prycze.
[00:27:50] Jednej nocy młoda kobieta urodziła dziecko – boh. została matką chrzestną. Wśród więźniarek było wiele kobiet w ciąży – losy ich i ich dzieci.
[00:31:06] Głód w obozie. Więźniarki pracowały w zakładach lotniczych – naprawa samolotów. Boh. przewoziła wózkiem umyte części. Po śmierci przyjaciółki, Stefanii Barenholz, boh. została przydzielona na jej miejsce – zachowanie nowego majstra. [+]
[00:37:00] Pod koniec istnienie obozu majster przyniósł boh. trochę zupy. Różne postawy niemieckich majstrów wobec więźniarek. Stan zdrowia kobiet, które pracowały ze środkami toksycznymi.
[00:41:09] Stefania Barenholz zmarła w obozowym szpitalu. Razem z nią leżały ofiary eksperymentów medycznych. Boh. nie miała kontaktu z więźniarkami leżącymi w szpitalu.
[00:44:08] Więźniarki wyprowadzono z obozu – jedzenie zieleniny. Stan kobiet poddawanych eksperymentom medycznym.
[00:45:20] Traktowanie więźniarek przez strażniczki. Boh. została pobita przez strażniczkę po alianckim nalocie.
[00:48:10] Boh. została przez Niemkę, więźniarkę kryminalną, oskarżona o kradzież – zachowanie strażniczki. [+]
[00:54:50] Apele w obozie. Kobiety nie nadające się do pracy zabierano do szpitala. Niektóre więźniarki przyszły do obozu z wyrokami śmierci. Jedną z więźniarek zainteresował się esesman z obsługi obozu, który jej bronił. Zachowanie personelu obozowego wobec więzionych kobiet.
[01:01:05] Boh. nie miała styczności z tajnym nauczaniem w obozie. Zmiany w obozie po przywiezieniu kobiet z Warszawy po upadku powstania.
[01:02:15] Kobiety w obozie nie miesiączkowały. Między więźniarkami nie było poważniejszych konfliktów. Stan psychiczny przyjaciółki, Stefanii Barenholz. Niektóre kobiety podejmowały próbę ucieczki i ginęły.
[01:06:10] W obozie były Niemki, Francuzki i inne narodowości. Reakcja boh. podczas alianckich nalotów. Zmiana zachowania strażniczek pod koniec wojny.
[01:08:58] Ewakuacja obozu. W pobliskim obozie męskim rabowano paczki, które przychodziły do obozu z Ameryki – skutki jedzenia. Podczas marszu boh. dostała od Niemek kartofla i jajko, które oddała koleżance – spotkanie po latach w Warszawie. [+]
[01:16:05] Wyzwolenie przez wojska amerykańskie. Boh. wróciła do Warszawy – jej ojciec nie żył, a dom był zniszczony.
[01:17:33] Zachowanie więźniów podczas spotkania amerykańskich żołnierzy. Jeden z nich zaprowadził boh. do mieszkania, w którym była staruszka – mycie i nowe ubranie boh. [+]
[01:21:22] Strażniczki więźniarek po drodze uciekły. Obfitość jedzenia po wyzwoleniu. Ucieczka z rosyjskiej strefy i przed radzieckimi żołnierzami.
[01:24:29] Spotkanie radzieckich czołgistów, którzy nie puścili kobiet do amerykańskiej strefy. Druga próba przejścia do Amerykanów powiodła się. Droga do Polski – groźby gwałtu ze strony czerwonoarmistów, ich zamiłowanie do zegarków. Na Pomorzu boh. widziała rabowanie kościołów.
[01:28:40] Boh. zatrzymała się u koleżanki koło Warszawy – dotarcie do miasta. Dom był zniszczony, więc boh. z matką dokwaterowano do sąsiada Jana Sobieraja, który podczas okupacji był więźniem obozu koncentracyjnego. Skomplikowana sytuacja mieszkaniowa.
[01:32:26] Właścicielką mieszkania był Jan Sobieraj, który wrócił z Oświęcimia – rozmowy o obozowych doświadczeniach, leczenie w Auschwitz. W mieszkaniu mieszkała jego matka i siostra, która także wróciła z obozu. Dom odbudowano i boh. z matką wróciły do swojego mieszkania.
[01:36:04] Spotkanie z matką i siostrą w mieszkaniu Sobierajów. Po przeprowadzce do własnego mieszkania matka zatrudniła się przy odgruzowywaniu. Rodzina nie wiedziała, że boh. trafiła do obozu.
[01:40:14] Poszukiwanie bliskich po wojnie – kartki w ruinach. Ojciec zginął w czasie powstania.
[01:41:41] Załatwianie potrzeb naturalnych podczas „marszu śmierci”. Więźniarki, które nie mogły iść, były zabijane.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.