Bolesław Bielecki (ur. 1937, Pobużany) w lutym 1940 został wraz z matką i siostrą (ojciec trafił do niewoli niemieckiej we wrześniu 1939) wywieziony na Syberię. Matka pracowała przy wyrębie tajgi, następnie w kołchozie. Po jej śmierci w 1944 opiekę nad Bolesławem i jego siostrą przejęła siostra matki, ciotka Gruchałowa. Rodzina wróciła do Polski w maju 1946, po półtora roku odnalazł ich ojciec.
00:00:01 Autoprezentacja boh. urodzonego w Pobużanach w 1937 r.
00:00:27 Prezentacja rodziców: Felicji i Stanisława. Do wybuchu wojny rodzina mieszkała w Pobużanach, gdzie rodzice mieli gospodarstwo.
00:01:32 W Pobużanach mieszkali Polacy, Ukraińcy i Żydzi. Rodzina po wojnie nie rozmawiała o życiu na Kresach. Starsza siostra Eugenia po wojnie była nauczycielką
00:04:16 Boh. nie ma wspomnień związanych z wojną. Z opowieści wie, że w dniu wywózki przyjechało trzech żołnierzy i Ukrainiec z listą, na której było nazwisko rodziny. Na dworcu spotkano krewnych. Opis wnętrza wagonu, podróż w głąb Związku Radzieckiego. W drodze na Syberię zmarła córka jednej z ciotek – zwłoki dziecka zostawiono przy torach.
00:09:30 Deportacja w 1940 r. – rodzina znalazła się w tajdze i została zakwaterowana w baraku. Powody znalezienia się na liście do wywózki. Wygląd baraków. Matka pracowała przy wycince drzew.
00:12:52 W tym czasie ojciec był w niemieckiej niewoli – po wojnie odnalazł rodzinę, która wróciła w maju 1946 r. Matka zmarła na Syberii i boh. wrócił do Polski z rodziną ciotki Gruchały. Transport repatriacyjny pojechał na Ziemie Odzyskane, rodzina Gruchałów osiedliła się koło Kołobrzegu. Boh. i siostrą zaopiekowała się rodzina Jaworskich – ojciec odnalazł dzieci przez Czerwony Krzyż i rodzina zamieszkała w Pyskowicach, potem w Branicach.
00:15:22 Matka zmarła podczas pobytu na Syberii. Dziećmi zaopiekowała się jej siostra, ciotka Gruchała. Matka pracowała w kołchozie – kradzieże ziarna, zapasy kiziaku na opał. Zimy na Syberii. Dokuczliwość insektów. Refleksje na temat utraconego dzieciństwa. Babcia wróciła do Polski.
00:20:44 Boh. nie był przy śmierci matki i nie wiedział, gdzie została pochowana. Gdy matka chodziła do pracy w kołchozie, był w przedszkolu, bawił się ze swoim bratem ciotecznym Staszkiem Gruchałą. Podczas pobytu rodziny w tajdze boh. zawołała Rosjanka, która dała mu kromkę chleba posmarowaną powidłami. Stosunek miejscowej ludności do Polaków. Handel wymienny – ubrania za żywność.
00:24:17 Boh. widział radzieckiego żołnierza, który jechał rowerem drogą koło kołchozu. Wujek Rogoziński poszedł do polskiego wojska. Trudności podczas wyjazdu boh. i siostry z ZSRR.
00:27:48 Boh. spotkał się z ojcem w 1948 r. Rodzina na Syberii nie miała wieści od ojca. Po wojnie ojciec odnalazł dzieci przez Czerwony Krzyż. Spotkanie z ojcem – boh. miał dwa lata, gdy ojciec poszedł na front, więc go nie poznał.
00:30:23 Podczas wojny ojciec pracował w gospodarstwie u Niemki, gdzie zajmował się końmi. Gdy wrócił do Polski, z jego marynarki uszyto boh. ubranie do Pierwszej Komunii.
00:32:04 Boh. sporadycznie śnił się pobyt na Syberii. W baraku nie było podłogi. Koło baraku była sterta kamieni, w której mieszkały węże, wchodzące czasem do pomieszczenia.
00:33:19 Rodzina przyjechała do Pyskowic, tu boh. zaczął chodzić do szkoły. Siostra uczyła się czytać na zesłaniu z modlitewnika matki. W barku mieszkały także dwie ciotki z rodzinami. Handel wymienny z miejscową ludnością. Wspomnienie zmarłej na Syberii matki, boh. nie wie, gdzie została pochowana.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.