Anna Fryjewicz z d. Gąsienica-Giewont (ur. 1941, Zakopane), nauczycielka nauczania początkowego. Była przewodniczącą NSZZ „Solidarność” przy hotelach Orbisu w Zakopanem, aktywnie działał w opozycji także jej mąż Krzysztof, odpowiedzialny za radio, kolportaż i organizację strajków. 13 grudnia 1981 mąż został internowany, a pani Anna ukrywała się przez miesiąc, potem była jeszcze wielokrotnie represjonowana za swoją działalność.
[00:00:29] Boh. pochodzi z najstarszego Zakopiańskiego rodu Gąsienniców. Ojciec, ratownik TOPR (wcześniej GOPR). Zmobilizowany we wrześniu 1939 r., trafił do obozu jenieckiego pod Kijowem, skąd uciekł z kolegą. Złapani przez Niemców, zbiegli z transportu do obozu koncentracyjnego, wrócił wycieńczony do domu.
[00:04:15] Tradycje patriotyczne w rodzinie, poznawanie historii, prawdy o Katyniu. Ojciec zasłużony dla góralskiej kultury, grał na skrzypcach, prowadził góralskie zespoły muzyczne, występował w filmach i Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej. Kochał Tatry. Film o ojcu.
[00:07:32] Po liceum boh. pracowała w szkole i przedszkolu w Krakowie. Nigdy nie należała do partii, zawsze wybierana na męża zaufania, broniła innych. Kłopoty mieszkaniowe, namawianie do wstąpienia do PZPR.
[00:10:47] Odmowa chodzenia na pochody pierwszomajowe – była zawsze „po właściwej stronie”. Powrót z Krakowa do Zakopanego, praca w Hotelu „Kasprowy” w świetlicy dla dzieci gości hotelowych. Kłopoty ze strunami głosowymi. Jesienią 1974 r. wybrana na męża zaufania. Zebranie branżowego związku zawodowego, rozważanie przyznania nagrody wysłużonej pracownicy, otrzymał ją młody partyjniak. [+]
[00:14:33] Nasłuchiwanie w RWE o wydarzeniach w Gdańsku, „najwyższy czas” się zbuntować. Zebranie nowego wolnego związku zawodowego w Nowej Hucie. Założenie z inicjatywy boh. NSZZ „Solidarność” w Hotelu „Kasprowy”, gdzie część kadry była zatrudniona w tajnych służbach (dyr. Szlagor, dyr. Leszek Łukasiewicz). [+]
[00:20:15] Tymczasowa Komisja „S”, opracowanie programu, zebrania, „w sile jest nasza moc”. Ksiądz Drozdek został kapelanem „S”. Organizowanie „S” nauczycieli (Janina Gościej). Jerzy Zacharko organizował „S” w PSS „Społem”. Wybory boh. na przewodniczącą „S” w „Kasprowym”, w związku było ok. 800 pracowników, zastępca Jira, mąż Krzysztof Fryjewicz był członkiem komisji odpowiedzialnym za sprawy organizacyjne i kolportaż. Znane dwie „wtyczki” UB w komisji.
[00:25:20] Aresztowanie męża, przesłuchania, odkrycie donosiciela w komisji zakładowej, nikt mu nie robił wyrzutów. Boh. była delegatem na rozmowy resortowe, na zjazd „S” i na rozmowy w Komisji Krajowej w Sopocie, Gdańsku. Potrzeba zmiany na lepsze, pełne zaufanie ludzi.
[00:29:08] Pod koniec 1981 r. przeczucie końca. W nocy z 12 na 13 grudnia (mróz -35 stopni), „listonosz z pilną depeszą”. Wozy milicyjne na ulicy, cały dom obstawiony przez milicję. Palenie dokumentów i bibuły w kotłowni. W tym czasie milicja usiłowała wejść do domu. [+]
[00:33:35] Informacja o wprowadzeniu stanu wojennego od ubeka z „Kasprowego”. Wyrąbanie siekierą zamku w drzwiach. Aresztowanie męża. [+]
[00:36:55] Piesek Dyzio ugryzł w łydkę milicjanta. Działania żon aresztowanych, działalność parafii św. Rodziny przy Krupówkach (ksiądz Olszówka, ksiądz Turzydło).
[00:39:00] „Niczego nie żałuję”: więzienia, ukrywania się boh. W nocy przed 13 grudnia wyłączone telefony, kontakt przez osiedlową centralę telefoniczną z Józefem Bukowskim, który powiadomił rodzinę boh. Wojsko i milicja na ulicach. [+]
[00:42:53] Aresztowanie Stanisława Żurowskiego z komisji miasta, Marcin Dziedzic z „S” miejskiej, wtyczka UB, był jednym z aresztujących (Hanna Żurowska). Boh. zdemaskowała go na zebraniu.
[00:47:01] Inwigilacja „S” przez ubeków, prowokacje. Helena Martyniuk. W więzieniu korespondencja od rodzin nie dochodziła, była przetrzymywana. Wyganianie aktywnych opozycjonistów na granicę.
[00:50:35] Spotkania działaczy w domu boh., m.in prof. Krystyna Laskowicz z UAM w Poznaniu, więziona w celi z morderczynią, która „przeszła na jej stronę”. Janusz Pałubicki. Grzegorz i Danuta [Pers] – ich kilkuletniej córce przeprowadzono rewizję osobistą z przeszukiwaniem odbytu włącznie. [+]
[00:53:42] „Ścieżki zdrowia” w więzieniach. [+]. Kolportaż prasy i książek z różnych wydawnictw, m.in. z NOWej. Nie znano swoich nazwisk, każdemu zależało na anonimowości. Mieczysław Gil z Krakowa ukrywał się w domu boh. Adam Kinaszewski z Gdańska budził podejrzenia.
[00:57:58] Po internowaniu męża boh. na zwolnieniu lekarskim, nie mogła kontaktować się z pracownikami hotelu „Kasprowy”, ukrywała się w domu siostry, ciotki Szablowej lub zaufanych znajomych.
[01:01:40] Koledzy z „Kasprowego” naprawili wyrąbane drzwi, za karę zwolnieni z pracy (Narkiewicz). Magazynier Gąsiennica zebrał pieniędze wśród pracowników na prowiant do więzienia dla męża. [+]
[01:06:20] Chamska rozmowa na milicji, wyzwiska. Nagroda minista edukacji. Ukrywanie się boh. i najstarszego syna. Utrzymywanie kontaktów z czasów „S” do dziś. Wstyd z powodu znajomości z Lechem Wałęsą. Danuta Wałęsa z dziećmi zimą 1985 r. bywała w domu boh., spotkania w Wałęsą pod „opieką” Adama Kinaszewskiego.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.