Anuszkiewicz Teresa
Teresa Anuszkiewicz z d. Wysocka (ur. 1933, Biała Woda) opowiada o obławie augustowskiej – aresztowaniu 27 lipca 1945 przez NKWD i UB jej ojca, Ludwika Wysockiego, oraz dwóch sióstr: Kazimiery i Anieli. Po wojnie matka poszukiwała wiadomości o zaginionym mężu i córkach, po których ślad urywał się w suwalskich koszarach – starania te nie przyniosły rezultatów. Teresa Anuszkiewicz ukończyła szkołę w Suwałkach i wraz z mężem, nauczycielem, zamieszkała w Starym Folwarku, po latach rodzina przeprowadziła się do Suwałk.
more...
less
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1933 r. w Białej Wodzie, prezentacja rodziców: Ludwiki i Józefa.
[00:00:30] Przed wojną boh. nie chodziła do szkoły, ale siostra uczyła ją pisać i czytać. Wyjazdy do Suwałk, gdzie rodzice zatrzymywali się u znajomego szewca. Podczas okupacji w domu bywali partyzanci. Boh. chodząc do Suwałk przenosiła paczuszki pakowane przez ojca.
[00:04:52] Radzieckich jeńców chowano na cmentarzu pod lasem – próby podawania jedzenia przejeżdżającym jeńcom. W nocy przychodzili do domu Rosjanie, którzy uciekli z obozu. Jeden z sąsiadów donosił Niemcom – aresztowanie i pobicie ojca.
[00:08:25] W partyzantce działały siostry boh. Ojciec był przez rok w Prusach Wschodnich, ale wrócił przed wyzwoleniem, nadzieje związane z końcem niemieckiej okupacji. Boh. poszła w 1944 r. do drugiej klasy – organizacja szkoły.
[00:10:40] W lipcu 1945 r. w domu zatrzymali się partyzanci. Boh. z rodzeństwem pasła krowy i widziała partyzantów uciekających przez pola. W domu byli enkawudziści, który zatrzymali rodziców, siostry: Anielę i Kazimierę, i brata Romana, który ostrzegł akowców. Kłótnia matki z enkawudzistą. Ze stodoły zabrano rzeczy pozostawione przez partyzantów. [+]
[00:20:54] Enkawudziści zabrali ojca, dwie siostry, narzeczonego starszej z nich oraz sąsiadkę. [+]
[00:24:15] W domu zostało pięcioro dzieci i matka, najstarszy brat miał 15 lat. Wokół gospodarstwa zostały sowieckie posterunki. O świecie matka poszła do wsi po babkę – incydent z radzieckim żołnierzem. Rano do domu przyszli czerwonoarmistów – zabranie butów ojca. Brat Roman opowiadał o zabraniu sąsiadów, którzy należeli do AK, niektórzy wrócili do domów. [+]
[00:32:40] Sąsiadka wywieziona razem z rodziną boh. wróciła do domu, potem opowiedziała, że zawieziono ich do koszar w Suwałkach, gdzie przesłuchiwano starszą siostrę. Sąsiadka była w celi z dwiema skatowanymi nauczycielkami, po przesłuchaniu wypuszczono ją. [+]
[00:36:47] Gospodarstwo było pilnowane przez enkawudzistów. Pomoc stryja, oczekiwanie na powrót ojca i sióstr. Matka jeździła do urzędów i znajomych szukając bliskich. Powrót boh. do szkoły. Spotkania matki z ubekiem i udzielona przez niego rada.
[00:43:40] Boh. i siostra przynosiły jedzenie dwóm zbiegłym jeńcom sowieckim, jeden z nich uszył dziewczynkom kapcie. [+]
[00:45:27] Po zabraniu ojca i sióstr sąsiedzi bali się przychodzić do matki – jej wyjazdy w poszukiwaniu bliskich lub choćby wiadomości na ich temat. Pierwsze żniwa bez ojca. Wizyty sąsiada Klimaszewskiego, który był zabrany razem z ojcem, ale wrócił do domu. Boh. wydawało się, że widziała ubeka, który był u nich w domu – reakcja matki. [+]
[00:49:20] Boh. skończyła VII klasę w Suwałkach, poszła do szkoły dla gospodyń i zamieszkała na stancji u pani Łankiewicz. Jej mąż pracował w szkole handlowej i pokazał boh. oceny jej siostry Anieli. Na stancję przyszedł ubek, który przesłuchiwał chorą boh. – postawa pani Łankiewiczowej. Wspomnienie ubeka, który zabrał ojca i siostry.
[00:56:12] Pan Łankiewicz dawał boh. korepetycje z przedmiotów ścisłych – zmiana mieszkania po wizycie funkcjonariusza UB. Aresztowania wśród uczniów Liceum Pedagogicznego – szkołę przeniesiono do Augustowa. Siostra Antoniego Taraszkiewicza opowiadała o jego pobiciu podczas przesłuchania. Taraszkiewicz po latach powiedział boh., że jej bliskich aresztował Henryk Tarasiewicz. Boh. wyszła za mąż mając 19 lat, mąż skończył Liceum Pedagogiczne i dostał nakaz pracy w Starym Folwarku.
[01:00:42] Trauma w dzieciństwie – lęki w dorosłym życiu. Mąż boh. pomagał teściowej w poszukiwaniach, jeździł z nią do Warszawy. Przeprowadzka rodziny ze Starego Folwarku do Suwałk.
more...
less