Szarek Helena
Helena Szarek z domu Krawczykowicz (ur. 1927, Brańsk), Sprawiedliwa wśród Narodów Świata (2002), opowiada o życiu Polaków i Żydów w Brańsku koło Bielska Podlaskiego. Helena Szarek przyjaźniła się z Szoszaną Finkelsztejn, a najlepszym przyjacielem jej starszego brata Władysława był Wełwko Alperin. W czasie niemieckiej okupacji rodzina Krawczykowiczów pomagała ukrywającym się Żydom. Szoszana i Wełwko szczęśliwie przetrwali do końca okupacji, po wojnie pobrali się i zamieszkali w Białymstoku. Pewnego dnia ojciec Szoszany, Chaim Finkelsztejn, przyjechał do Brańska i został zamordowany przez bandytów. Była to jedna z przyczyn decyzji Wełwki i Szoszany Alperinów o wyjeździe do Izraela. Helena Szarek opowiada o odnowieniu kontaktów z Alperinami – Wełwko i Szoszana odwiedzili rodzinne strony, a Helena Szarek spędziła dwa miesiące w Izraelu.
more...
less
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1927 r. w Brańsku
[00:00:30] Przedstawienie rodziców: Zofii i Michała oraz trzech braci.
[00:00:47] Boh. siedziała w jednej ławce z Żydówką. Najlepszym przyjacielem brata Władka był Żyd Wełwko, który po ucieczce z getta przyszedł do domu boh. Pomoc Żydom w czasie okupacji. Koleżanka boh. uratowała się z całą rodziną.
[00:03:05] Żydzi ukrywali się w lesie, ktoś ich zadenuncjował i Niemcy zabili większość ukrywających się osób. Wełwko przybiegł boso do domu boh. [+]
[00:04:31] Szoszana Finkelsztejn chodziła z boh. do szkoły, jej ojciec Chaim handlował końmi. Po latach boh. odnowiła kontakt z Szoszaną – wizyta w Izraelu.
[00:05:23] Po wejściu Niemców do Brańska w 1939 r. ojciec i brat zostali zabrani przez Niemców – uratowanie brata przed wywózką. Ojciec był w Niemczech na robotach, po jakimś czasie jeden z synów pojechał zamiast niego.
[00:06:44] Rodzina Finkelsztejnów ukrywała się na wsi. Wspomnienie braci Brojdów. Boh. i młodszy brat Zygmunt nosili jedzenie Żydom ukrywającym się w schronie w stodole, latem spotykano się na polu.
[00:09:30] Brat przyjaźnił się z Wełwko Alperinem – rozmowa z umierającym dziadkiem boh. [+]
[00:10:48] Niemcy znaleźli kryjówkę w lesie i zabili ukrywające się osoby, w tym matkę i brata Wełwki. Po wyzwoleniu Szoszana i Wełwko wzięli ślub i zamieszkali w Białymstoku. Chaim Finkelsztejn przyjechał do Brańska i został zamordowany przez bandytów. Wyjazd Finkelsztejnów i Alperinów do Izraela.
[00:13:34] Po wyjeździe rodziny do Izraela kontakt się urwał. Po latach Wełwko poprosił polskiego księdza o odszukanie rodziny Krawczykowiczów. W 1973 r. boh. przeprowadziła się do Białej Podlaskiej – tu odnalazł ją ksiądz. Boh. nawiązała kontakt z rodziną Alperinów – dwumiesięczny pobyt w Izraelu.
[00:18:06] Siostra sąsiadki w Brańsku utrzymywała kontakt z Niemcami – obawy, by nie zauważyła pomocy udzielanej Żydom i nie doniosła. Szoszana Finkelsztejn, ukrywając się na wsi, chodziła do kościoła z gospodarzami, którzy przedstawili ją jako kuzynkę.
[00:20:09] Josel Brojd wyjechał po wojnie do Wenezueli. Ukrywającym się Żydom pomagał ksiądz Chwalko i aptekarka. Przed wojną ojciec łowił ryby i przed szabasem sprzedawał je Żydom.
more...
less