Piotr Prock (ur. 1925, Czernica) przed wojną mieszkał na Śląsku. W czasie II wojny światowej został wraz z braćmi wcielony do Wehrmachtu, służył we Francji, gdzie w 1944 roku dostał się do niewoli alianckiej. Przebywał w obozie jenieckim w Schwerinie, skąd po wojnie wrócił do Polski, na Śląsk.
[00:00:17] Autoprezentacja boh. Ojciec był kupcem, prowadził w Czernicy sklep i piekarnię. Pięciu braci, dwie siostry. W szkole w Czernicy było sześciu nauczycieli, tylko kierownik miał rower. Duże bezrobocie przed wojną, tylko kopalnia dawała zatrudnienie, mieszkańcy zajmowali się szmuglem. Nieliczni posiadali ziemię.
[00:03:36] Związek Powstańców Śląskich w Czernicy. Wydobywanie gipsu w Czernicy. Mama pochodziła z Opolszczyzny. Boh. ukończył szkołę podstawową w 1939 r. Przed szkołą chodził do ochronki, szkoła od 6 roku życia.
[00:06:10] Dużo mieszanych polsko-niemieckich małżeństw. Ojciec boh. przed wojną sprzedał sklep, należał do organizacji katolickich księży. Wcielenie boh. i braci do Wehrmachtu. Boh. służył we Francji, jego dowódca pochodził z Prus Wschodnich, postawa patriotyczna boh., „byłem namierzony”.
[00:10:41] Starszy brat (1924) był rzeźnikiem, zgłosił się do służby w kuchni. Trafił do niewoli brytyjskiej, przeszkolony jako spadochroniarz [w PSZ], szykował się do desantu na Hamburg.
[00:13:02] Młodszy brat był w niewoli we Włoszech, trafił do polskiego wojska. Desant na Hamburg odwołano. Od początku wojny boh. uczył się stolarstwa. W 1943 zdał egzamin zawodowy, powołanie do wojska, został ranny (odłamek w szyi). Bracia mamy służyli w I wojnie światowej w brytyjskiej gwardii królewskiej, dwóch zginęło.
[00:17:29] Szkolenie w Wehrmachcie, żołnierze z różnych krajów. Zaczepki nacjonalistyczne. Służba w artylerii. Słaba pozycja Niemców we Francji. Boh. stacjonował w Metz, przeszkolenie w Verdun, młodszy brat we Włoszech. Koszary w szkole wyższej nad Sekwaną, pod Paryżem.
[00:24:44] Morale Polaków w wojsku, karne wykluczenie z wycieczki do Paryża. Zginął podoficer gnębiący boh. [+]. Urlop do Wiednia po zranieniu, rozmowa z lekarzem. Bombardowania po drodze. Obozy koncentracyjne koło Schwerina.
[00:28:54] Służba w Wissant – budowa umocnień, sztolni nad Kanałem La Manche, schronień dla żołnierzy [+]. Desant 6 czerwca 1944, przeczekanie bombardowań w sztolni.
[00:33:52] Niewypały porozrzucane po plaży. Zbombardowane w nocy bunkry niemieckie. Boh. pozostał przy Cieśninie Kaletańskiej, przeszedł przez północną Francję, Belgię, Holandię do Niemiec.
[00:37:55] Wycofywanie się wojska niemieckiego nocami, przy złej pogodzie.
[00:40:21] Punkty opatrunkowe w szkołach. W czasie natarcia żołnierze donosili rannych, lekarze nie nadążali operować. Droga pociągiem do siostry do Wiednia z maską gazową nr 2. Kobiety podczas bombardowań chciały uciekać z pociągu. Poszukiwanie siostry w Wiedniu, nie doszło do spotkania z siostrą, powrót do jednostki rezerwy w Schwerinie.
[00:46:30] W Schwerinie obóz 150 tys. jeńców niemieckich – problemy aprowizacyjne. Kradzież tytoniu i papierosów na wymianę. [+] Po rozwiązaniu obozu zakwaterowanie we wsiach, spanie w chlewach i oborach. Zimą blaszane baraki „beczki” bez izolacji, prycze z gałęzi, zimno, przykrycie z pałatki.
[00:50:38] Brak zainteresowania jeńcami niemieckimi ze strony Amerykanów. Przepłynięcie z Lubeki do Gdyni. Trudność zdezerterowania z artylerii.
[00:53:05] Powrót do Gdyni, punkty PUR, różowe dokumenty. Bojówki napadające na transporty. Powrót do domu: droga z Katowic do Suminy, piechotą do Łukowa [Śląskiego]. [+]
[00:55:12] Matka w czasie wojny utrzymywała się z gospodarstwa (2 ha), miała krowę. Jeden z jeńców podczas otrzymywania dokumentów nie wrócił z kontroli osobistej – miał tatuaż [SS].
[00:59:09] W PRL sześciotygodniowe szkolenie wojskowe w Warszawie na Mokotowie, zakwaterowanie w namiotach, śledzie na śniadanie. Stracone lata w czasie wojny. Niewykorzystane skierowanie na studia.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.