Plewicka Władysława
Władysława Plewicka z d. Muszyńska (ur. 1931, Warszawa) – córka warszawskiego dorożkarza. Pod koniec Powstania Warszawskiego została razem z rodziną wypędzona z miasta do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd trafiła do do krewnych mieszkających w Sochaczewie. W styczniu 1945 r. rodzina wróciła do Warszawy i zamieszkała na Targówku. Władysława Plewicka ukończyła szkołę wieczorową i pracowała w księgowości, potem zajmowała się dziewiarstwem dla Cepelii. Przez 25 lat mieszkała i pracowała w USA.
more...
less
[00:00:08] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1931 r. w Warszawie. Prezentacja rodziców: Marii i Władysława.
[00:00:58] Życie rodziny przed wojną – do wybuchu wojny ojciec jeździł dorożką. Podczas okupacji handlował w getcie, do którego przylegała restauracja ciotki – przechodzenie po drabinie. Powody zaprzestania handlu z gettem – ojciec jeździł rikszą, handlował warzywami na ul. Radzymińskiej. Po wojnie pracował w zakładzie szklarskim, a matka sprzątała w szpitalu.
[00:05:30] Po wyzwoleniu rodzina zamieszkała na Targówku – warunki mieszkaniowe, budowa domu przez ojca. Przed wojną rodzina mieszkała przy ul. Orlej 10.
[00:08:36] Boh. rozpoczęła edukację przed wojną, w szkole średniej przyjeżdżała na religię do kościoła na Pradze. W parku koło Ogrodu Zoologicznego zbierano cegły.
[00:10:55] Boh. została zaskoczona wybuchem wojny – wiadomość z głośnika. Refleksje na temat Powstania Warszawskiego.
[00:13:40] Podczas okupacji ojciec zajmował się handlem i rodzina nie głodowała. Ciotka miała jadłodajnię koło muru getta i ojciec przechodził na jego teren po drabinie, ciotka też podawała jedzenie do getta. W młodości ojciec miał sklep przy ul. Hożej. Bracia cioteczni handlowali odzieżą.
[00:20:57] Boh. nie była świadkiem ulicznych egzekucji, ale o nich słyszała. Pobyt na Woli pod koniec powstania – śmierć kobiety i groźby ze strony strażnika. Zwłoki ofiar – wspomnienie zimnej krwi, która trysnęła z rany na nogę boh. Wypędzenie ludności cywilnej z miasta, droga z ulicy Ogrodowej.
[00:25:10] Ojciec był zaradnym człowiekiem i podczas okupacji rodzina nie głodowała. Po wypędzeniu z ul. Orlej boh. wzięła rower i klatkę z kanarkiem – droga przez ulice usłane trupami. Bracia boh. wrzucali zwłoki do leju po bombie, ale udało im się uciec i rodzina spotkała się w Pruszkowie. [+]
[00:27:57] Wypuszczanie matek z dziećmi z Pruszkowa – oferowanie pieniędzy za możliwość „wypożyczenia” dziecka, by wyjść z obozu. Wyjazd pociągiem do Sochaczewa. [+]
[00:30:26] Matka pracowała w zakładzie, w którym suszono warzywa – wypłata w alkoholu. Ojca zabierano do kopania okopów. W Sochaczewie mieszkała ciotka, która razem z mężem ukrywała dwóch Żydów, jednego z nich boh. poznała po wojnie, gdy przyjechał odwiedzić ciotkę przed wyjazdem z Polski. Ojciec pomagał ciotce po śmierci jej męża, nosił jedzenie Żydom ukrywanym w oborze. W tym czasie w domu stacjonowali Niemcy, po przejściu frontu polscy żołnierze. Powody otwierania okien w domu – śmierć najmłodszego brata. [+]
[00:37:15] Boh. nie wie, skąd Żydzi wzięli się u ciotki. Boh. mieszkała i pracowała w USA przez 25 lat, spotkała tam człowieka podobnego do jednego z ukrywanych, Janka.
[00:39:02] Po przejściu frontu boh. widziała zwłoki radzieckich żołnierzy. Do domu przyszedł czerwonoarmista, który chciał zgwałcić matkę w obecności ojca i dzieci. Inny z żołnierzy chciał zabrać buty kuzynowi. Zachowanie węgierskich żołnierzy. [+]
[00:44:10] Rodzina wracając do Warszawy miała zapasy żywności. Ojciec wziął komplet mebli z rozbitego transportu, ale nie zabrał ich do Warszawy, bo spodobały się ciotce. Druga siostra ojca prowadziła z mężem restauracje w Warszawie, najpierw przy ul. Żelaznej, potem niedaleko Łazienek – szwagier pomógł zorganizować wyjazd do Warszawy. Oczekiwanie na przejazd przez most pontonowy – zarządzanie ruchem przez Rosjan. [+]
[00:49:00] Rodzina zamieszkała na Targówku, gdzie potem ojciec postawił dom będąc dzierżawcą gruntu – starania o wykup. Machlojki urzędnika, przegrana sprawa w sądzie – utrata domu.
[00:52:48] Rodzina wróciła do Warszawy w styczniu 1945 r. Domy przy ul. Orlej i Ogrodowej były zniszczone i zatrzymano się u ciotki przy ul. Ząbkowskiej. Ojciec wynajął dwa pokoje, potem wydzierżawił plac i wybudował dom.
[00:55:10] Ruiny Warszawy po wyzwoleniu, życzliwość mieszkańców. Wspomnienie przedwojennego miasta. Teściowie mieszkali na Starówce. Teściowa szyła kamizelki do garniturów dla Domu Towarowego Braci Jabłkowskich, teść zginął podczas powstania.
[00:58:35] Boh. chodziła do szkoły podczas okupacji – polscy nauczyciele, po wojnie uczyła się w szkole wieczorowej. Wypędzanie ludności cywilnej z miasta w czasie powstania – zachowanie strażników z formacji kolaboracyjnych.
[01:01:27] Na Dworcu Zachodnim Niemcy chcieli dać matce chleb, ale go nie wzięła. Warunki w obozie w Pruszkowie. Wypuszczenie matek z dziećmi z obozu. Pomoc mieszkańców Sochaczewa w zagospodarowaniu się.
[01:07:30] Wypędzenie z Warszawy, wyjście z piwnicy. Mąż walczył w pułku „Baszta”, ale boh. nie rozmawiała z nim o powstaniu. Wspomnienie zwłok na ulicach. Ludność cywilna ukrywała się w piwnicach, mężczyzn zabierano do obozów – mąż w obozie należał do drużyny piłkarskiej.
[01:10:55] 1 sierpnia [1944] boh. była z matką na spacerze [urwany wątek, poprawianie mikrofonu]
[01:11:40] 1 sierpnia [1944] boh. była z matką na spacerze – wycie syren. Ojciec chciał iść do powstania, ale matka się nie zgodziła – Mazurek Dąbrowskiego. Po kilku dniach rodzina została wyrzucona z mieszkania przy ul. Orlej do piwnicy, potem na ul. Ogrodową. Brat został ranny podczas walk. Wypędzenie z Warszawy – przejście ul. Wolską, droga przez sterty zwłok, zabijanie ludzi przez strażników. [+]
[01:17:51] Niektórych ludzi zabierano na Woli do kościoła – przyczyny, dla których boh. nie chciała puścić ojca. Podczas jazdy pociągiem Ślązak powiedział, by ludzie wyskakiwali – ojciec skorzystał z okazji i uciekł z transportu. Najmłodszy brat został poparzony zupą, potem przeziębił się i zmarł.
[01:21:37] Losy braci ojca – jeden z nich zaginął podczas wojny. Cała rodzina matki przeżyła wojnę. Po ślubie boh. zamieszkała z mężem na Pradze.
[01:23:08] Boh. jako dziecko nie miała zdania na temat sensu wybuchu powstania. Zaskoczenie wybuchem wojny w 1939 r. Wiadomości o niemieckich egzekucjach, wiele ofiar chowano na Cmentarzu Bródnowskim.
[01:25:03] Wypędzenie z piwnicy domu przy ulicy Orlej, droga na Ogrodową. Dopiero wtedy boh. zobaczyła skutki walk. Widok dołu, do którego wrzucano zwłoki, trupy na ulicy.
[01:28:56] Boh. wzięła z domu rower i klatkę z kanarkiem. Przejście między spalonymi domami – widok braci ciotecznych, którzy wrzucali zwłoki do leja po bombie. Spotkanie z braćmi w Pruszkowie. [+]
[01:32:40] Przejście uciekinierów ulicą Wolską – strażnicy z bagnetami. Jeden z nich wystraszył boh., która nie chciała puścić ojca.
[01:33:43] Boh. szła razem z ojcem – jej zachowanie, gdy strażnicy chcieli go zabrać. Wspomnienie matki schodzącej z dziećmi po schodach na Dworcu Zachodnim.
[01:36:46] Zapał do odbudowy stolicy. Boh. pracowała w księgowości – potrącanie złotówki z pensji na odbudowę miasta. Wuj handlował sacharyną i boh. mu pomagała. Kradzieże współcześnie i dawniej. Przedwojenne wzorce. Boh. została okradziona przez pracownika banku.
[01:45:00] Opinia na temat polityki. Pochwała uczciwości władzy PiS. Wątek polskich przedsiębiorców i trudności, na jakie napotykają. Zdanie na temat Lecha Wałęsy i jego żony.
[01:49:47] Łapówkarstwo w czasach PRL. W czasie stanu wojennego boh. była w USA. Przed wyjazdem robiła na maszynie dziewiarskiej bluzki dla Cepelii – wizyta milicji.
[01:54:20] Zachowanie Niemców w Sochaczewie. Niemiecki żołnierz chciał zgwałcić córkę ciotki – kara przed plutonem: degradacja, zerwanie pagonów i odznak. [+]
[01:56:45] Ojciec pracował w Sochaczewie przy kopaniu okopów a matka w zakładzie przetwórstwa warzyw. Miejsca straceń w Warszawie i w lesie koło Sochaczewa.
more...
less