Wieloch Zenona
Zenona Wieloch z d. Badurak (ur. 1939, Kowala) opowiada o codzienności okupacji niemieckiej z perspektywy dziecka oraz o zbrodniach, dokonywanych przez żołnierzy niemieckich na ziemi świętokrzyskiej.
00:00:10 Ur. 25 lutego 1939 r.w Zakrzowie k. Pińczowa, jedna z 6 dzieci. Obowiązkowe kontyngenty dla Niemców w czasie wojny. W 1944 r. Niemcy zebrali wszystkich chłopów, którzy nie oddali kontyngentów (w tym ojca boh.), zamknęli ich. Syn sołtysa, Turczyn, należał do partyzantki, umożliwił niektórym ucieczkę. Niemcy chcieli wywieźć chłopów do więzienia w Pińsku. Ojcu udało się uciec z furmanki. Chłopów zmuszono do podpisania zobowiązania do dostarczenia kontyngentów. Ojciec nie spał w domu, tylko w stodole – przeziębił się i w maju zmarł. [+]
00:05:55 W 1944 r. Niemcy stacjonowali we wsi, kuchnia polowa na podwórku, w domu boh. przyjmował lekarz, w innych domach byli krawcowie, szewcy, magazyn ubrań i kocy. W chlewie boh. stały dwa niemieckie konie i bryczka. Stacjonowali do 17 stycznia [1945], do wyzwolenia. Mówiono: „Pod Stopnicą biją” – dochodziły odgłosy walki. Dożywianie mieszkańców z niemieckiej kuchni wojskowej.
00: 09:27. Ścięte przez Niemców drzewa w całej wsi. 17 stycznia chłopiec wystrzelił 3 białe rakiety, wjazd radzieckich czołgów do Zakrzowa, zaskoczeni Niemcy uciekali w pośpiechu, bez walki. Wypędzanie ludzi ze wsi przed frontem. Mama nie chciała uciec [+].
00:13:50 Szewc Franek. Boh. nie miała butów – ucieczka do wsi Kowale w ciszy, po zamarzniętej wodzie. Dom ciotki pełen ludzi. Spalenie Zakrzowa. Walki o niemiecki magazyn broni w Michałowie, atak partyzantów przebranych za Niemców. Ucieczka Niemców, uciekanie ludzi do kolejnych wsi. Powrót do Zakrzowa, okopy na polach, zaminowane łąki, kłęby kolczastego drutu. Spalone gospodarstwa Zakrzowa, spalony radziecki czołg w środku wsi. Pochowanie poległych Rosjan. Splądrowany dom, głód, pomoc rodziny z Pińczowa. [+]
00:22:48 Zabranie partyzantów ze wsi: syna sołtysa, sąsiada Żaka i brata mamy, przesłuchanie w Busku, wywiezienie do lasu wełeckiego, zabici strzałem w tył głowy. Poszukiwanie mężów przez kobiety w dole w lesie, przewożenie zwłok pod stertą gnoju. Wuj ocalał, opowiadał o torturach. Po kilku latach stracił rozum. [++]
00:25:35 Ofiary rozbrajania min na łąkach – ranni i zabici. Po wojnie boh. zaczęła edukację, nauczyciel bił dzieci kijami. W Pińczowie dasza edukacja, boh. skończyła 7 klas, została w domu. Wyszła późno za mąż za starszego mężczyznę, wyjechała z Zakrzowa, dobre małżeństwo. [+]
00:30:10 Nowe życie przy mężu. Syn z poprzedniego związku. Umieranie rówieśników i rodzeństwa. Córka jest żoną sołtysa. Dobre relacje w rodzinie.
00:33:02 W czasie I wojny światowej spalony Zakrzów, zostało 7 domów, mieszkańcy wysiedleni pod Busko. Odbudowa domów z gliny. Zakrzów – miejsce, do którego boh. nie chce wracać.
mehr...
weniger