Kazimierz Kling (ur. 1940, Wólka Kotowska) – jego ojciec był przed wojną kierownikiem szkoły w Wólce Kotowskiej. W 1943 roku, w obliczu zagrożenia ukraińskimi atakami, rodzinie udało się przedostać z Wołynia do Dębicy, a następnie Opatowca, gdzie doczekali wyzwolenia. W pierwszych latach powojennych rodzina zamieszkiwała we wsiach Pełczyska, Kalonka, Besiekiery i Dobra, w których rodzice pracowali jako nauczyciele. W 1953 roku sprowadzono się do Żyrardowa, gdzie Kazimierz Kling uczęszczał do liceum ogólnokształcącego. W 1957 roku rozpoczął studia na wydziale elektrycznym Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1963 roku. Podjął pracę w Instytucie Łączności w Miedzeszynie, skąd po dwóch latach przeniósł się do Biura Konstrukcyjnego Przemysłu Motoryzacyjnego (późniejszy Przemysłowy Instytut Motoryzacji – PIMOT). W latach 1979-1981 był zatrudniony w wydawnictwie naukowo-technicznym SIGMA jako redaktor naczelny pisma poświęconego hydraulice siłowej. W czerwcu 1981 roku w ramach kontraktu przedsiębiorstwa handlu zagranicznego Polservice podjął pracę w amerykańskiej firmie MTS, w jej oddziale w Berlinie Zachodnim. W 1986 roku wrócił do Polski i założył firmę ELHYS Sp. z o.o., działającą do dzisiaj. W 1964 roku poślubił Eugenię Mackiewicz. Mają dwie córki: Monikę (ur. 1971) i Joannę (ur. 1977).
more...
less
[00:00:10] Przemysłowy Instytut Motoryzacji miał siedzibę przy ul. Stalingradzkiej (obecnie ul. Modlińska). Zadania pracowników działu prób drogowych, działu silników samochodowych. Badania samochodów produkcji krajowej: Nysy, Żuka – konieczne zmiany konstrukcyjne. Instytut sprowadzał w celach badawczych auta z Zachodu, np. ciężarówkę z Francji – reakcja na wyposażenie kabiny kierowcy.
[00:03:00] Gdy dyrektorem został Jaszczyński, prorektor Politechniki Warszawskiej d.s. dyscyplinarnych, mający ambicje polityczne, zorganizowano pokaz najnowszych polskich konstrukcji samochodowych. Odpowiednio przygotowane projekty oglądał Edward Gierek – kłamstwa dyrektora zakładu [+]. PIMOT współpracował z moskiewskim Nauczno-Awtomobilnym Instytutem – wyjazdy do ZSRR, refleksje na temat pijaństwa Rosjan i zmuszania do picia.
[00:05:46] Kupowano licencje i tłumaczono dokumenty, dostarczano aparaturę do pomiaru pierwszych Fiatów – powód wyboru Fiata. Powody badań Syrenek. Przygotowywanie stanowisk do badania Fiata. Boh. nie jeździł do Włoch w sprawach dotyczących auta.
[00:08:32] Boh. podjął pracę w Biurze Konstrukcyjnym Przemysłu Samochodowego – zmiana nazwy na Przemysłowy Instytut Motoryzacji i podniesienie rangi zakładu. Boh. nie chciał robić kariery naukowej.
[00:09:23] Jeżdżąc do fabryk boh. miał kontakty z robotnikami – szacunek dla starszych, jeszcze przedwojennych robotników. W fabryce w Krośnie pracowało wielu chłoporobotników. Boh. przyjechał do krośnieńskiej fabryki przed 6 rano i widział przyjeżdżające samochody z pracownikami. W PIMOT projektowano stanowiska badawcze – współpraca inżynierów z robotnikami z warsztatu – ich porady.
[00:12:15] Pijaństwo w zakładzie – zaskoczenie pijanych pracowników przez dyrektora. Pijaństwo wśród pracowników Politechniki. Narzekanie na ustrój i partię, stosunek do donosicieli. Rozmowa kolegi ze sprzedawczynią z budki z piwem.
[00:15:05] Sprawy bhp w zakładzie. Wyjazdy na wycieczki autokarowe, PIMOT nie miał swoich domów wczasowych. Boh. w 1965 r. kupił Syrenkę 104, na którą czekał dwa lata. Miał ją, gdy wyjeżdżał do pracy za granicę. Potem jeździł maluchem i Fordem Escortem.
[00:17:45] Wypadki przy pracy w PIMOT. Opinia na temat kierowców testowych – wykorzystywanie magnetofonów podczas testów. Jeden z inżynierów, który zabił kobietę na drodze, ale nie poniósł kary, uważał, że kierowcy testowi jeżdżą zbyt wolno – wynik wyścigu.
[00:20:55] Pewnego dnia dostarczono do badań półwyścigowe Alfa Romeo. Do dyrektora zgłosił się syn premiera Jaroszewicza, kierowca rajdowy, który wypożyczył wóz – stan auta zwróconego do zakładu. Samochodami rajdowymi zajmował się ośrodek w Falenicy. [+]
[00:23:12] Amerykanie dostarczyli stanowisko do badania samochodów – specyfika badań. W tamtym czasie symulatory robiły tylko dwie firmy na świecie: firma niemiecka i amerykański MTS – stosunek do Niemców, także tych z NRD. Wpływ II wojny światowej, wspomnienia jednego z kolegów, który był na robotach w Niemczech.
[00:28:10] Przyjazd Amerykanów – pierwsze wrażenia, wiedza techniczna gości. Po dostarczeniu stanowiska zaczęto konstruować mniejsze wzorowane na amerykańskim – kwestia wytrzymałości stanowiska do badania aut. Proces instalacji amerykańskiego stanowiska trwał 2,5 roku, pierwszym testowanym autem był jeden z modeli Stara. W polskim zespole było osiem osób, w tym boh., jednym z głównych kryteriów była znajomość języka angielskiego. Szefem zespołu był Wojciech Szamotulski, gokarcista, który występował w telewizyjnych programach motoryzacyjnych. By robić karierę, zapisał się do partii – reakcja otoczenia. Po wprowadzeniu stanu wojennego Szamotulski oddał legitymację partyjną.
[00:33:33] Pracownicy, którzy nie brali udziału w pochodzie pierwszomajowym nie dostawali premii. Boh. chodził na pochody z córką, której się podobało.
[00:34:20] Uruchomienie amerykańskiego stanowiska – nocne dyżury. W czasie współpracy boh. zaproponowano pracę w oddziale europejskim MTS, który mieścił się w Berlinie Zachodnim. Dyrektor PIMOT nie zgodził się na jego wyjazd, więc boh. odszedł z pracy – propozycja pracy w wydawnictwie naukowo-technicznym SIGMA. Boh. pracował dwa lata jako redaktor naczelny pisma poświęconego hydraulice siłowej. Artykuły pisali m.in. profesorowie Politechniki – pomoc sekretarz redakcji. Środowisko redaktorów nie było przychylne władzom PRL-u. Władze wydawnictwa zgodziły się na wyjazd do pracy za granicę. Dyrektor PIMOT uważał, że boh. chce uciec z Polski.
[00:38:27] Boh. wyjechał z Polski w czerwcu 1981 r. na kontrakcie przedsiębiorstwa handlu zagranicznego Polservice, któremu oddawał 1/3 zarobków. W grudniu [1981] wprowadzono stan wojenny, a boh. przyjechał na święta do domu. Pracując w Berlinie Zachodnim wpłacał pieniądze w Misji Wojskowej i tam wydano mu przepustkę gwarantującą powrót – miesięczne oczekiwanie na oddanie paszportu.
[00:41:46] O wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego boh. dowiedział się z radia, które było pierwszym zakupem po przyjeździe. W pociągu razem z nim jechali polscy pracownicy z NRD pewni, że wrócą z powrotem. Wrażenia po przyjeździe do Berlina Zachodniego. Boh. zapraszał do siebie krewnych, jednym z gości był członek partii, główny księgowy w Zakładach im. Kasprzaka – jego reakcje na widok zaopatrzenia w sklepach oraz ulicznej demonstracji. Wycieczki do Muru Berlińskiego.
[00:45:46] Jako serwisant MTS boh. jeździł do różnych krajów europejskich – wspomnienie rewizji na granicy z NRD, przeloty samolotów nad jego terytorium. Boh. myślał, że NRD się nie rozpadnie. Boh. widział groby osób zastrzelonych podczas próby ucieczki przez Mur, w tym grób nastolatki.
[00:48:10] Przez jakiś czas razem z boh. pracował w MTS Remigiusz Łyszkowski. Boh. zajmował się instalowaniem, uruchamianiem i serwisem urządzeń, w tym maszyn wytrzymałościowych.
[00:50:45] Boh. mieszkał w dzielnicy Zehlendorf – warunki mieszkaniowe. MTS miało siedzibę w Minneapolis w USA, w przedstawicielstwie w Belinie Zachodnim pracowali Amerykanie i Niemcy, w tym uciekinierzy z NRD. Niemcy Zachodnie wykupowały więźniów z więzień na terenie NRD – taryfikator za wykupienie specjalisty oraz pospolitego przestępcy. Boh. spotykał innych Polaków, gdy przynosił pieniądze (do Misji Wojskowej), jednym z nich był trener jeździectwa. Niektórzy otworzyli swoje firmy. Współpraca z Polservice dawała możliwość powrotu do Polski.
[00:55:12] Zarobki na kontrakcie pozwoliły na wybudowanie domu w Polsce. Żona przyjeżdżała w odwiedziny po stanie wojennym, przyjeżdżały też córki. Boh. nie chciał zostać na zachodzie, nie nauczył się niemieckiego. Niemcy bardzo dobrze odnosili się do niego.
[00:59:50] Po sześciu latach pracy boh. miał dość rozłąki z rodziną i zaczął myśleć o założeniu własnej firmy. Dzięki poradzie prawników z Consultora założył spółkę z o.o. i dalej współpracował z MTS prowadząc przedstawicielstwo w Polsce – zakres działań. Budowę domu rozpoczęto, gdy boh. pracował w Niemczech.
[01:05:00] Mieszkając w Berlinie Zachodnim boh. wiedział, co się dzieje w Polsce, dzięki wiadomościom w niemieckiej telewizji. Nie miał kontaktu z emigrantami z Polski. Obserwacje na temat butów.
[01:07:20] Wspomnienie imprezy pożegnalnej przed powrotem do Polski. Boh. jako przedstawiciel MTS jeździł do różnych krajów europejskich, także do demoludów – szacowanie czasu podróży. Odwiedzał m.in. Instytut Patona w Kijowie, bywał w Moskwie. Centrum Kosmiczne im. Chruniczewa zakupiło w MTS 200 maszyn, które badały próbki dostarczane przez huty. Po załamaniu rosyjskiego programu kosmicznego instytut współpracował z Amerykanami, np. zajmując się dostawami na orbitę. Na dziedzińcu powiewały flagi: rosyjska i amerykańska.
[01:11:00] Refleksje na temat charakteru Niemców – przykład nieudanego uruchomienia w Polsce maszyny do produkcji nart. Wspomnienie dziennikarza [Stanisława] Albinowskiego i jego obserwacje po przyjeździe do Bonn. Szacunek Niemców dla osób prowadzących własną działalność. Pieniądze zarobione w Niemczech pozwoliły boh. na założenie firmy. Mieszkając w Berlinie boh. wypożyczał książki w Instytucie Polskim, czytał także paryską „Kulturę”, słuchał Wolnej Europy.
[01:16:53] Reakcja na wiadomość o katastrofie w Czarnobylu. Odwiedzając rodzinę boh. przywoził słodycze, żywność, buty. W stanie wojennym działały firmy, które dostarczały paczki do Polski – wysłanie konserw. Boh. przyjeżdżał do domu co dwa miesiące. Pracując w MTS wiele razy wyjeżdżał służbowo do Stanów Zjednoczonych.
[01:19:00] W Berlinie uruchomiono duże stanowisko do badania samolotów, które potem miało zostać przewiezione do klienta – kwestia zrobienia odpowiednich fotografii. Kwestia wniosków racjonalizatorskich. Stosunek Niemców do Amerykanów, amerykańscy żołnierze w Berlinie.
[01:23:00] Stosunek Niemców do Polaków. Wspomnienie rozmowy z inżynierem Anglikiem na temat ustroju w Polsce.
[01:24:43] Boh. pracując w Niemczech pomagał krewnym w Polsce. Zarabiał w markach, które wpływały na konto w banku, 1/3 dochodu przekazywał firmie Polservice. Przyjeżdżając do kraju boh. wymieniał marki na złotówki u cinkciarzy, którzy stali na Placu Bankowym. Gromadzone środki pochłonęła budowa domu.
[01:28:28] Reakcja na zmiany ustrojowe w 1989 r. Boh. chciał zarejestrować firmę w mieszkaniu przy ul. 1 Sierpnia, na co potrzebował zgody urzędu dzielnicowego – rozmowy z urzędnikami. Współpraca przy zakładaniu firmy z prawnikami z Consultora. Początki działalności – prace serwisowe, system rozliczeń. Obecna sytuacja firmy. Specyfika jej prowadzenia.
[01:35:24] Rozważania na temat starości i sytuacji politycznej w kraju. Poglądy gazdy na demokrację. Edukacja dzieci w Niemczech – zasady funkcjonowania kapitalizmu.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.