Jadwiga Milczarczyk z d. Bednarz (ur. 1944, Dżurun) urodziła się na zesłaniu w Kazachstanie, dokąd w 1940 roku została deportowana jej matka. W 1946 roku boh. wraz z rodziną przyjechała transportem repatriacyjnym do Polski i osiedliła się w Płotach (pow. Gryfice). Ukończyła technikum pielęgniarskie i wyższe studia pedagogiczne. Obecnie pełni funkcję prezesa Związku Sybiraków w Gryficach.
[00:00:20] Powrót ojca z łagru, ślub rodziców, wyjazd rodziny i sąsiadów z Gańczar i Winniczek transportem z Ukrainy do Polski. Wysiadka rodziny mamy na Dolnym Śląsku, rodzina ojca i boh. – w Płotach (niem. Plathe), poszukiwanie mieszkania. Grasujące w okolicy bandy rabusiów. Wspólne zamieszkanie z dziadkami, ciocią i rodzicami. Założenie warsztatu szewskiego. Krowa i warchlaki od UNRRA, obórki w podwórzu i ogród warzywny, ukochana czereśnia. [+]
[00:06:40] Dostatnie życie, prężnie działający zakład szewski ojca, zakup skór na Rzeszowszczyźnie. Domiar skarbowy, podejrzliwy stosunek władzy do szewców. Przyjście na świat dwóch sióstr i trzech braci, zmarła trzecia siostra.
[00:10:10] Pierwszy dzień w szkole w 1951 r., koledzy z ulicy Grunwaldzkiej, uroczysty apel, hymn „Naprzód młodzieży świata” [+]. Pierwsza lekcja, agresywna wychowawczyni, konieczność zatajania prawdy o pochodzeniu.
[00:14:28] Gazyfikacja Płotów, gazownia w Gryficach. Inwestycja mieszkańców w podłączenie budynków do sieci, zaangażowanie organizacyjne ojca. Przeprowadzka rodziny boh. na I piętro, rodzina Malińskich w mieszkaniu po księdzu Rucie [Stanisław Rut].
[00:17:35] Zbudowanie przez ojca łazienki w „schowanku”. Lustracja pól, pół hektara dzierżawione przez rodziców na paszę dla krowy. Akcja zwalczania stonki ziemniaczanej na polu w PGR przez boh. – wielogodzinne zbieranie stonek do butelek. [+]
[00:20:35] Nauka w liceum ogólnokształcącym w Gryficach, zamieszkanie w internacie, uwolnienie od prac domowych. Przygody podczas pasienia krowy, niełatwe dzieciństwo boh. Indoktrynacja w internacie. Przyjęcie na wydział matematyczno-fizyczno-chemiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Represje wobec boh. jako córki „wroga ludu”, odmowa stypendium na akademik i bonu stołówkowego, poczucie niesprawiedliwości.
[00:26:10] Zamieszkanie u przyjaciela ojca z łagru Józefa Jamnego na Zakrzowie. Zakończenie studiów chemicznych po roku, policealna szkoła pielęgniarstwa ukończona w 1964 r. Nakaz pracy w liceum medycznym w Środzie Śląskiej, ambitne nauczycielki.
[00:31:55] Decyzja ojca o zmianie zawodu, by uniknąć represji, praca w zakładzie naprawczym mechanizacji rolnictwa z Słudwi jako spawacz, koniec represji, namawianie do wstąpienia do partii. Edukacja rodzeństwa. Wytwarzanie przez ojca piecyków gazowych z odpadów z zakładu.
[00:34:54] Najlepsze buty boh. wśród studentek. Dzień śmierci Stalina: uroczysty apel w szkole, powszechny płacz [+], reakcja dziadka, dysonans poznawczy. Dziadek miłośnik książek, książka „Czerwony Morten”.
[00:39:40] Niemcy w Gryficach po wojnie, ukraińskie dziewczynki ze wsi Stary Borek w klasie: Nadzieja Ostrowska, Danusia Jarmusiewicz. Romowie/Cyganie, tabory na łące nad strumykiem w Płotach, zmuszanie do osiadłego życia, zdewastowany „cygański dom” przy ul. Grunwaldzkiej.
[00:45:00] Różnice ideologiczne między szkołą a rodziną, pielęgnowanie wartości katolickich, ołtarz na procesję Bożego Ciała zbudowany przez ojca przy domu boh. Atrakcyjne wycieczki szkolne w Boże Ciało. [+]
[00:46:50] Praca przez 10 lat w szkole w Środzie Śląskiej i jednoczesne studia, tytuł magistra pedagogiki. Ślub w 1968 r., dwóch synów. Decyzja o przeprowadzce do Gryfic, praca w liceum medycznym na stanowisku kierowniczki szkoły, „porządne” mieszkanie, wyprowadzka od teściowej, ułożenie sytuacji rodzinnej. Walka o mieszkanie dla boh., miejsce w przedszkolu dla syna.
[00:53:30] Zaangażowanie boh. w tworzenie szkoły, werbowanie kadry nauczycielskiej, zakup wyposażenia i podręczników, pomoc kierowców PKS. Uzyskanie samodzielności przez szkołę, rezygnacja boh. z funkcji dyrektorki. Kłopotliwy dyrektor „złodziej i oszust” fałszował świadectwa szkolne.
[00:57:50] Przekonanie władz o silnej pozycji boh. w ministerstwie, konflikt z nowym dyrektorem zespołu szkół. [+]
[01:00:20] Wstąpienie boh. do PZPR za namową młodego zaangażowanego sekretarza POP PZPR w Środzie Śląskiej. Unikanie kontaktu z partią w Gryficach. Herbata z rumem na egzaminie maturalnym, skandal w szkole, usunięcie dyrektora. Koniunkturalne traktowanie PZPR, fikcyjna działalność koła, namawianie nauczycielek do wstąpienia do PZPR: rusycystka Bronisława Wojciechowska, nauczycielka biologii Renata Kubicka, polonistka Alicja Prusakiewicz. [+]
[01:06:55] Przystąpienie wszystkich nauczycieli w szkole do NSZZ „Solidarność”, reakcja władz partyjnych. Eksperymentalna wieczorowa szkoła pielęgniarska, nabór uczniów, konkurs świadectw. Sfałszowane cztery świadectwa szkolne – zgłoszenie do prokuratury przez boh.
[01:09:18] Słaba komórka „S” w szkole boh., zaangażowana koleżanka Danuta Walczak.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.