Ryszard Zdrzalik (ur. 1947, Garbatka) - lekkoatleta, trener sportowy, działacz „Solidarności” nauczycielskiej i struktur podziemnych „S” w kręgu MKK. W latach 1990-92 członek Prezydium Zarządu Regionu Solidarności Ziemi Łódzkiej. Zawodowy działacz związkowy, w latach 1992-2022 przewodniczący Międzyzakładowej Komisji Pracowników Oświaty i Wychowania Łódź-Bałuty NSZZ „Solidarność”. Działacz społeczny.
[00:00:08] Ur. 1947 r w Garbatce k. Czarnolasu, po 3 latach przeprowadzka do Łodzi. Szkoła podstawowa, zawodowa, trenowanie biegów średnich. Kurs instruktora sportowego, studia na AWF, praca w szkole, trenowanie młodzieży.
[00:02:55] Obóz OHP w Sławnie, przesiadka w Kole – chłopcy doprowadzeni przez tajniaków, którzy użyli przemocy. Utworzenie Komisji Zakładowej „Solidarności” w szkole, potem międzyzakładowej.
[00:06:00] Presja ze strony partyjnych nauczycieli, pozytywny stosunek dyrekcji. Wprowadzenie stanu wojennego.
[00:09:03] Represjonowanie nauczycieli XXX LO przez dyrektora, zastraszał i przymuszał uczniów do donoszenia. Usunięcie części represjonujących nauczycieli w III RP.
[00:11:20] Nauczycielka Krystyna Kowalczyk odsunięta od prowadzenia matur. Nauczyciele z XXX LO przymuszeni do emigracji za granicę, lista osób represjonowanych, przeprosiny z kuratorium po latach.
[00:14:15] Represje wobec boh., uniemożliwianie podjęcia pracy. Fikcyjne zapisy w dokumentach milicji z przesłuchań.
[00:16:29] Od 1990 r. boh. był członkiem Zarządu Regionu NSZZ „S” Ziemi Łódzkiej, zmiany personalne w strukturach edukacji, usunięcie „wszystkich dyrektorów w dzielnicach”. [Powtórzenie historii o przemocy wobec powracających uczestników obozu]. Funkcja przewodniczącego „S” oświaty Łódź Bałuty, pomoc prawna dla pracowników i dyrekcji.
[00:19:56] Wprowadzenie stanu wojennego, odwiedziny u rodziny w Garbatce, pustki na dworcu kolejowym. Po tygodniu pierwsze ulotki: „WRONA”.
[00:22:15] Współpracownik Władysław Barański, legionista, porucznik AK, zaangażowany w renowację grobów legionistów w Ukraińskiej SRR, pozyskiwanie funduszy z drukowania i sprzedaży skryptów do nauki języków obcych.
[00:24:20] Poznawanie historii z wydawnictw niezależnych. Wakacje na wsi w dzieciństwie, tradycje i obyczajowość wsi, bierzmowanie na odpuście.
[00:28:53] Struktura konspiracyjna, grupy pięcioosobowe różnej specjalizacji. Współpraca z Markiem Więckiewiczem przy drukowaniu ulotek, wyjechał do Niemiec, potem do RPA. Propozycja ukradzenia ksero z kolektury Totolotka. [++]
[00:34:30] Prace stolarskie u Andrzeja Terleckiego. Poznanie TW Mazura, kradzież z piwnicy boh. gazów łzawiących. Józef Bagiński, nauczyciel zawodu w liceum elektronicznym, stworzył siatkę nauczycieli na Bałutach. Prowadził pismo „Prześwit”.
[00:38:48] Akcja zamknięcia na kłódkę kiosków Ruchu [„Dzień bez prasy reżimowej”]. Zachowanie tajemnicy i dyskrecji, ograniczenia kontaktów podczas drukowania. Drukowanie metalowych znaczków „S”.
[00:43:00] Praca w szkole przy ul. Łupkowej, obserwacja boh. przez pracowników. Usunięcie boh. z komisji wyborczej podczas pierwszych wyborów do sejmu w 1989 r.
[00:45:38] Stan wojenny: wprowadzanie zasad konspiracji z czasu II wojny, zasada samoograniczania się. Boh. drukował z Markiem Więckiewiczem prasę podziemną, miedziane przypinki z orłem w koronie.
[00:50:00] Wysokie oczekiwania wobec nauczycieli należących do „Solidarności” – byli kompetentni. Odtworzenie dzielnicowych struktur „S” zniszczonych po stanie wojennym. Przystępowanie do „S” członków Stronnictwa Demokratycznego i PZPR.
[00:53:50] 100 osób w „S” nauczycielskiej na Bałutach w 1980 r., w 1990 – 500, niska apozycja „S” w wolnej Polsce. W latach 90. wielu nowych członków z poczuciem skrzywdzenia przez poprzednią władzę.
[00:58:55] Niewystarczające zarobki nauczycieli w latach 80., ograniczenia w zatrudnieniu, dorabianie na koloniach.
[01:01:01] Boh. wszedł w skład zarządu regionu na wniosek Andrzeja Słowika, organizował szkolenia dla członków „S”, prowadzone przez prawników specjalizujących się w prawie pracy, wydawał zeszyty szkoleniowe. Utrudnione dotarcie do pracowników z małych ośrodków miejskich.
[01:05:33] Szkolenia boh. w Gdańsku. Obecnie wśród członków „S” przewaga osób w średnim wieku, interesowność młodych pracowników.
[01:10:23] Obecnie do łódzkiej „S” należy 50 placówek oświatowych. Cykliczne spotkania. Strajk z 2021 r. „spowodował spustoszenie” wśród członków „S”. Żenująco niskie zarobki i nagrody w oświacie.
[01:14:38] Predyspozycja boh. do wysiłku psychicznego i samotnej pracy, trzy treningi dziennie w młodości. Weryfikacja marzeń z dzieciństwa, ambitne trenowanie lekkiej atletyki, nadmierne eksploatowanie organizmu.
[01:19:00] Emocjonalne podejście do zawodników z ZSRR i Niemiec na zawodach międzynarodowych, mobilizacja. Satysfakcja z pracy z młodzieżą. Po stanie wojennym praca w klasie specjalnej szkoły zawodowej, wyrośnięta młodzież z rodzin patologicznych, sukces – przełamanie marazmu klasy. [+] Wymagający trening lekkoatletyczny na studiach trenerskich.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.