Jerzy Ptaszyński (ur. 1941, Kraków) wychował się w Krakowie. Był uczniem liceum kulturalno-oświatowego, po skończeniu szkoły grał m.in. w Piwnicy Pod Baranami. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i podjął pracę zastępcy dyrektora ds. handlu w Spółdzielni Pracy w Oświęcimiu. Przed wprowadzeniem stanu wojennego pracował we Francji. Po powrocie do Polski był prezesem Gminnej Spółdzielni w Krościenku. Obecnie działacz społeczny, organizator wielu wydarzeń o tematyce kultury chrześcijańskiej i harcerskiej. Prezes Światowego Stowarzyszenia Kultury Chrześcijańskiej im. Jana Pawła II.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1941 r. Przedstawienie rodziców: Heleny i Mariana Ptaszyńskich.
[00:00:25] Rodzina ojca pochodziła z Wiślicy, jeden z braci ojca był księdzem, m.in. w Wiślicy i Szczaworyżu – jego działalność w czasie okupacji, współpraca z „Hubalem” i biskupem Sapiehą. Boh. dopiero jako 40-latek dowiedział się o okupacyjnej przeszłości ojca. Losy pozostałych stryjów.
[00:05:05] Ojciec w Kielcach terminował u fryzjera, w Krakowie był fryzjerem w renomowanym zakładzie Wyskidy. Był też perukarzem w teatrze im. Słowackiego i przysłowiową „złotą rączką”.
[00:07:54] Rodzice pobrali się na dzień przed mobilizacją ojca. W czasie kampanii wrześniowej ojciec, który był podoficerem, dostał się do sowieckiej niewoli i był w obozie w Miednoje – selekcja i zabranie oficerów. Powody, dla których ojciec powiedział o tym boh. dopiero w 1980 r.
[00:12:27] Matka pochodziła z Sieprawia, dziadek był wójtem we wsi. Matka pracowała w krakowskich sklepach, potem w barze mlecznym przy ul. Lubicz i w pierwszym w Krakowie cocktail-barze. Rodzina mieszkała w pożydowskiej kamienicy, potem w bloku. Po śmierci matki boh. zabrał ojca do Nowego Sącza. Za pieniądze, które zarobił pracując za granicą kupiono dom.
[00:19:25] Boh. jako dziecko chciał strzelać do niemieckich żołnierzy odpustowym karabinem-zabawką. W czasie walk o miasto mieszkańcy przebywali w piwnicy – zniszczenie poprzedniego domu, na ścianie mieszkania został obraz Matki Boskiej, który jest w rodzinie do dziś. Wszyscy stryjowie działali w ruchu oporu. Ojciec uciekł z transportu w Płaszowie i wrócił do domu, ale przez pół roku ukrywał się. [+]
[00:24:00] Opinia matki na temat Żydów. Boh. był przewodnikiem w Muzeum w Auschwitz i namawiał matkę do zwiedzenia muzeum, ale nie chciała przyjechać.
[00:25:45] Sytuacja materialna rodziny po wojnie, opinia na temat matki. Rodzice byli religijni. Ojciec nie chciał, by boh. zapisał się do partii.
[00:28:42] Boh. był uczniem szkoły Ojców Pijarów, potem szkoły św. Wojciecha. Wspomnienie nauczycieli. Poszedł do liceum im. Sobieskiego, ale musiał z niego odejść i ukończył liceum kulturalno-oświatowe. Po skończeniu liceum pracował w Piwnicy Pod Baranami, znajomość z Mieczysławem Święcickim, Krzysztofem Litwinem, Piotrem Skrzyneckim. Chęć powrotu do pracy w kulturze
[00:32:50] Boh. był współorganizatorem międzynarodowego konkursu plastycznego im. Jana Pawła II – prace uczniów z Polski i krajów europejskich. Tematyka konkursu, nadsyłane prace. Współpraca z Ryszardem Nowakiem, ówczesnym prezydentem Nowego Sącza.
[00:37:00] Po pierwszej komunii w kościele Misjonarzy odbyło się przyjęcie dla dzieci. Katechetą był ksiądz Cholewa.
[00:38:44] W szkole o. Pijarów boh. był zuchem. Wspólna inicjatywa boh. i konsul generalnej Węgier Adrienne Körmendy – organizacja „Spotkania dla dobra wartości Europy Ojczyzn”. Temat kurierów-harcerzy z czasów okupacji. Pomysł restauracji pomnika przy ul. Grunwaldzkiej – współpraca z harcerzami.
[00:43:40] Gdy zmarł Stalin, boh. był uczniem liceum. Studenckie manifestacje w czasach studenckich. Ojciec opowiadał boh. o działalności Urzędu Bezpieczeństwa, słuchał Wolnej Europy i przestrzegał syna przed angażowaniem się w działalność opozycyjną.
[00:47:05] W liceum kulturalno-oświatowym był chór i teatr, występowano w podkrakowskich miejscowościach. Dyrektorem szkoły był Jan Malec, szkolnym kolegą kolekcjoner Jan Koczwara, mieszkający w Myślenicach – kolekcja aniołów. Grafik Jerzy Napieracz zbierał ptaszki. Jerzy Napieracz był więźniem obozu w Płaszowie, ale udało mu się uciec.
[00:51:48] Wspomnienie egzaminu maturalnego w liceum kulturalno-oświatowym. Dyrektor Malec załatwił pracę Janowi Koczwarze – jego postawa wobec młodzieży. Uczniowie śpiewali w chórze i dyrygowali, tańczyli w zespole. W szkole był balet, zespół recytatorski i teatralny. Uczono organizowania imprez masowych i gry na instrumentach. Po maturze boh. wraz z kolegami grał w knajpie, klubach studenckich, na weselach. Domy kultury współcześnie – rozważania.
[00:56:33] Boh. studiował towaroznawstwo na Akademii Ekonomicznej w Krakowie, kierunek wybrał pod wpływem żony. Rezygnacja – studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, trudności ze znalezieniem pracy. Praca zastępcy dyrektora ds. handlu w spółdzielni pracy w Oświęcimiu – sprzedaż futer szytych przez miejscowych kuśnierzy. W latach 80. boh. wyjechał z kraju.
[01:00:55] Boh. pracował jako prezes Gminnej Spółdzielni w Krościenku. Pewnego dnia został wyprowadzony przez mundurowych – powody usunięcia z pracy w dobie kryzysu gospodarczego. Boh. rozpoczął budowę magazynu i chciał budować dom towarowy.
[01:04:15] W czasie studiów były przedmioty ideologiczne. Wspomnienie wykładów z ekonomii politycznej kapitalizmu i prof. Wierzbickiego. Inni profesorowie z wydziału prawa.
[01:07:02] Życie studenckie – boh. grał w klubach „Nawojka”, „Żaczek”. Wspomnienie kolegów muzyków: Jana Kudyka, Jana Pieli, Jana Boby, Jana Dybka. Sytuacja materialna rodziny. Grano muzykę taneczną i jazzową. Przyszła żona, która występowała w zespole Sułkowskiego, śpiewała piosenkę „Petite fleur”.
[01:11:50] Adam Piela zaprowadził boh. do Piwnicy Pod Baranami – udział w przedstawieniach. Boh. poznał tam grafika Jerzego Napieracza, który przygotowywał dekoracje na Juwenalia. Sylwetka Piotra Skrzyneckiego. Boh. poznał przyszłą żonę w klubie „Nawojka”. Krakowskie Juwenalia, koncerty w „Rotundzie” i „Żaku”.
[01:16:50] Przed stanem wojennym boh. wyjechał do Paryża, gdzie pracował kolega Jacek Pyzik. Boh. pracował fizycznie. Zderzenie ze światem zachodnim, wizyta na policji – pytania o Wałęsę. Trasa podróży samochodem do i z Francji. Zdanie kolegi Mariana Szawula na temat powrotu boh. do Polski.
[01:22:00] Boh. nie należał do Solidarności. Gdy pracował w ZUS, wszedł do zespołu eksperckiego ds. ubezpieczeń społecznych, powołanego przez Komisję Krajową Solidarności. W zespole byli: Jarosław Król, Bogusław Koc. Zadania zespołu – liczne wyjazdy.
[01:24:52] Wprowadzenie stanu wojennego zastało boh. w Szczawnicy – wojsko na ulicach. Wspomnienie Józefa Gąsienicy, który prawdopodobnie spowodował usunięcie boh. z pracy w GS.
[01:26:50] Reakcje na wybór papieża Jana Pawła II, wiązane z tym nadzieje. Krakowski kolega Bogusław Grzybek był współzałożycielem chóru razem z biskupem Karolem Wojtyłą – promocja kultury chrześcijańskiej, wykład księdza Bryły i koncert. Propozycja organizowania w Nowym Sączu dni kultury chrześcijańskiej. Współpraca z proboszczem krynickiej parafii Czarny Potok – przygotowanie festynu parafialnego trwało pół roku. Po nazwą „festyn” krył się pierwszy festiwal kultury chrześcijańskiej. Groźba podania do sądu za użycie nazwy „festiwal”.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.