Jerzy Pająk (imię metrykalne Franciszek, imię zakonne Jerzy) (ur. 1941, Bieńkówka) urodził się w rodzinie prowadzącej niewielkie gospodarstwo rolne, jako syn felczera. Ukończył szkołę podstawową w Bieńkówce, w latach 1958-1960 uczył się w Niższym Seminarium Duchownym w Rozwadowie. Do Zakonu Kapucynów Prowincji Krakowskiej wstąpił 28 sierpnia 1960 roku w Sędziszowie Małopolskim. Śluby proste złożył 29 sierpnia 1961 roku w klasztorze nowicjackim. Następnie uczęszczał do X kl. w Niższym Seminarium Duchownym w Nowym Mieście n/Pilicą. W listopadzie 1961 roku został powołany do służby wojskowej w Ostródzie, którą ukończył w 1963 roku w stopniu kaprala. Następnie uzupełnił liceum i złożył eksternistyczną maturę państwową w 1964 roku w Krakowie. Studia filozoficzne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie, a teologiczne w Sędziszowie Małopolskim. Śluby uroczyste złożył 1 stycznia 1969 roku w Sędziszowie Małopolskim i tam też otrzymał święcenia kapłańskie 5 czerwca 1970 roku. Po święceniach został przeniesiony do Krakowa, gdzie był katechetą oraz podjął studia w Sekcji Teoretycznej Instytutu Liturgicznego przy Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie, otrzymując w 1972 roku absolutorium. W latach 1976-1985 pełnił posługę gwardiana krakowskiego klasztoru, prowadził katechizację dzieci i młodzieży szkolnej oraz głosił dla niej rekolekcje. W krakowskim klasztorze prowadził także liczne prace remontowe (zbudował między innymi nowy gmach od strony ul. Loretańskiej na pomieszczenie archiwum i księgozbioru zakonnego, odzyskał parter klasztoru i go całkowicie odnowił, zdobył także blachę miedzianą i pokrył nią Domek Loretański oraz cały klasztor). W latach 1982-1985 był II definitorem Prowincji, a w roku 1985 kapituła prowincjalna powierzyła mu posługę Ministra Prowincjalnego Prowincji Krakowskiej, którą pełnił przez dwie kadencje, tj. do 1991 roku. Następnie został skierowany do Sędziszowa Młp. i tam mianowany gwardianem. W sędziszowskim klasztorze opiekował się wspólnotą Żywego Różańca, był wykładowcą w nowicjacie, duszpasterzem sióstr zakonnych, spowiednikiem i rekolekcjonistą, prowadził także liczne remonty (m.in. przebudował i odnowił część klasztoru zwaną kiedyś „gwardianówką”). W latach 1994-1997 pełnił posługę II definitora Prowincji. Po zakończeniu posługi przełożonego w Sędziszowie Małopolskim został przeniesiony do wspólnoty krakowskiej, gdzie jest duszpasterzem osób konsekrowanych, poszukiwanym spowiednikiem, konferencjonistą i rekolekcjonistą. W latach 2008-2015 pełnił także posługę ojca duchownego w kapucyńskim postnowicjacie i Wyższym Seminarium Duchownym. Ojciec Jerzy Pająk w sposób szczególny znany jest w środowisku krakowskim ze swojej działalności patriotycznej, za którą otrzymał liczne wyróżnienia i odznaczenia. 16 lutego 2006 roku został mianowany przez metropolitę krakowskiego, kapelanem Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Krakowskiego, a od 12 maja 2008 roku pełni także posługę kapelana Związku Sybiraków – Oddział w Krakowie.
more...
less
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1941 r. koło Budzowa – imię zakonne.
[00:03:00] Boh. pochodzi z wielodzietnej rodziny. Ojciec brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej i w kampanii wrześniowej, był felczerem i leczył okolicznych mieszkańców stosując zioła i lekarstwa przywożone z Tarnowa. Religijne wychowanie.
[00:05:23] Boh. ukończył szkołę podstawową w Bieńkówce. Matka chciała, by jako najmłodszy syn przejął gospodarstwo. Boh. chciał być górnikiem – wyjazd do Katowic na egzamin do szkoły górniczej, do której przyjęto tylko synów górników. W Krakowie boh. szukając szkoły trafił do Technikum Przemysłu Kamieniarskiego przy ul. Mickiewicza – rozmowa z dyrektorem placówki, propozycja zamieszkania w internacie w Nowej Hucie, który okazał się barakiem dzielonym z hotelem robotniczym.
[00:12:30] Powody rezygnacji po pierwszym półroczu. Pomysł nauki w seminarium. Dziadek dostarczał żywice krakowskim Kapucynom – informacja o Niższym Seminarium w Rozwadowie i Legnicy – powód wyboru placówki w Rozwadowie. Poziom nauki i warunki w seminarium. Po ukończeniu IX klasy boh. został dopuszczony do nowicjatu i wyjechał do Sędziszowa Małopolskiego. Nauka gry na organach – pierwsza gra podczas mszy w sędziszowskim kościele. Incydent podczas wieczornej mszy.
[00:22:58] Po zakończeniu nowicjatu boh. nie mógł wrócić do Rozwadowa, ponieważ rozwiązano tamtejsze Seminarium. Kontynuacja nauki w Nowym Mieście n/Pilicą. W październiku 1961 r. boh. dostał powołanie do wojska – interwencja kierownika szkoły.
[00:26:17] 1 grudnia boh. zgłosił się do jednostki w Ostródzie, po przysiędze trafił do Szkoły Podoficerskiej – szkolenie na dowódcę czołgu. Koledzy z jednostki nie wiedzieli, że był klerykiem. Pewnego dnia do sali przyszedł kapral, który oddał mu łańcuszek przysłany przez kolegę, ujawniając jego tożsamość. [+]
[00:35:05] Zdarzenie podczas sortowania skarpet. [+]
[00:38:15] Po roku boh. został awansowany do stopnia starszego szeregowego – zadania w jednostce. Boh. dostał nowoczesny czołg T-54 B, który nie brał udziału w ćwiczeniach na czołgowisku i z garażu wyjeżdżał tylko dwa razy do roku. Przydatna umiejętność kaligrafii. Ćwiczenia na czołgowisku z prawdziwym gazem bojowym – reakcja kaprala Jeżewicza na odwołanie boh. przez dowódcę kompanii. [+]
[00:45:30] Powód awansowania do stopnia kaprala, relacje z dowódcą kompanii. Dzięki stałej przepustce z jednostki boh. mógł brać udział w mszach. [+]
[00:50:12] Incydent z porucznikiem – próba aresztowania, raport karny u dowódcy płk Mogielnickiego. Wyjazd na urlop w czasie zakazu opuszczania koszar – spotkanie z żandarmerią w Krakowie.
[01:01:55] Wizyty majora, który namawiał boh. na odejście z zakonu. Uniknięcie spotkania z majorem w dniu odejścia z jednostki. Awans oficerski w 2022 r. [+]
[01:05:45] Powrót do Krakowa – przygotowanie do matury. Po zdanym egzaminie boh. studiował filozofię i teologię. Przyjęcie święceń kapłańskich w 1970 r. – obawy biskupa Bednarczyka. Prymicje w rodzinnej miejscowości – zakaz przemarszu z domu do kościoła. Zachowanie matki – manifestacja mieszkańców. Zezwolenie na przemarsz podczas późniejszej prymicji o. Waleriana Chromego.
[01:11:45] Po wyświęceniu boh. był katechetą w Krakowie – praca z dziećmi, przygotowania do Pierwszej Komunii. Prace przy rozbudowie klasztoru. Po sześciu latach boh. został przełożonym krakowskiego klasztoru. Produkcja balsamu kapucyńskiego. Wybór na prowincjała zakonu Kapucynów.
[01:16:27] Próby odzyskania klasztoru – w czasie okupacji w części budynku zakwaterowano uciekinierów z Wielkopolski. Potem mieszkali tam niewidomi, którzy zajmowali się pracą chałupniczą. Część pomieszczeń na parterze zajęły dwa państwowe przedsiębiorstwa. Kontakty z Urzędem do Spraw Wyznań, którego szefem był Józef Duśko. Córka I sekretarza KM PZPR Domagały należała do duszpasterstwa młodzieżowego – blokada przydziałów lokali w klasztorze. Porady inżyniera Rozmarynowicza – telegramy do władz w związku z cichą zmianą najemcy. Remont kapitalny budynku i dobudowa trzeciego piętra. Spotkanie po latach z panem Duśko.
[01:30:30] Trudności w zdobyciu blachy miedzianej na pokrycie mansardowego dachu – rozmowa z Karolem Estreicherem, propozycja sprowadzenia dachówki z Niemiec.
[01:37:15] Odzyskanie budynków klasztoru – uciążliwi niewidomi lokatorzy, awantury w klasztorze. Wyzwiska z powodu lodowiska i gry w piłkę.
[01:41:35] Zmiany po zostaniu prowincjałem zakonu – zasięg prowincji, kapucyni z terenów obecnej Ukrainy osiedlili się na Ziemiach Odzyskanych. Wspomnienie wyjazdów do byłej Jugosławii, Afryki. Boh. jest spowiednikiem w domach zakonnych.
[01:45:45] Boh. od końca lat 90. pracuje w środowiskach kombatanckich, wśród Sybiraków. Wielu kapucynów, w tym o. Albin Janocha, było zesłańcami. Mianowanie kapelanem przez kardynała Dziwisza. Udział w uroczystościach.
[01:51:38] W 1981 r. boh. poznał Bruno Gottwalda, który przywoził dary z Austrii. Przyjazdy do Polski w stanie wojennym – wpisy w kronice klasztoru. Przywóz żywności, odzieży i leków.
[01:57:50] Współpraca z działaczami Solidarności z Nowej Huty – tajna drukarnia w jednej z ubikacji.
[02:00:06] Pierwsze spotkanie z Bruno Gottwaldem. Obecność kapucynów w Austrii. Pomoc z innych krajów Europy Zachodniej. Współpraca z austriackimi kapucynami.
[02:07:04] Wyjazd z Włoch do Berlina Zachodniego – załatwienie tygodniowej wizy. Zdarzenie w berlińskim hotelu. Różnice między Berlinem Zachodnim a NRD. Spotkanie z berlińskimi kapucynami. Starszy wiekiem zakonnik, w czasie wojny w Wehrmachcie, zapytał o kleryków, których spotkał jadąc podczas okupacji pociągiem z Krakowa do Rzeszowa. [+]
[02:17:19] Bruno Gottwald pochodził z Innsbrucku, boh. nie wie, czym zajmował się w Austrii. Znajomość niemieckiego wśród kleryków. Być może Gottwald dostarczył maszynę drukarską. Pomoc wysyłana przez siostry tercjarki.
[02:25:24] Przyjazdy Bruno Gottwalda – rozładowywanie ciężarówek przez kleryków. Wizyta Lecha Wałęsy w Krakowie, wątpliwości wobec Wałęsy przed wyborami prezydenckimi.
[02:28:05] W stanie wojennym w klasztorze nocowali ukrywający się działacze Solidarności, m.in. Mieczysław Gil. We wrocławskim klasztorze ukrywała się Barbara Labuda. Działalność opozycyjna biskupa Padewskiego – akcja SB w rozwadowskim klasztorze.
[02:30:53] Przedstawienie rodziców: Anny i Michała. Dziadek Knapczyk był zamożnym człowiekiem, wójtem – pomysł kupienia folwarku – skutki inflacji, budowa domu z cegły. Uratowanie przez dziadka życia chorej córce. Przynoszenie tytoniu z zaboru rosyjskiego. Wspomnienie Górali, którzy odwiedzali dziadka.
[02:36:00] Do domu przyszli radzieccy żołnierze, którzy zabrali dziadkowi konia i odsprzedali go sąsiadowi za litr wódki – powrót konia do właściciela. Przed nadejściem frontu Niemcy rozrzucali ulotki zachęcające Polaków do walki z komunistami. Brat przyniósł kilka do domu, a ojciec je schował – okoliczności wypadnięcia ulotek, za które ojciec miał zostać rozstrzelany – interwencja czerwonoarmisty. [+]
[02:41:08] Boh. urodził się w Bieńkówce. Wspomnienie czerwonoarmistów stacjonujących na podwórku, wygląd żołnierzy. Ucieczka Niemców przed nadciągającymi sowietami – kradzieże z pozostawionych wozów. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.