Pietrzak Janina cz. 2
Janina Pietrzak z d. Zaskowska (ur. 1935, Augustów), emerytowana nauczycielka języka polskiego, regionalistka Augustowa i okolic. W czasie II wojny światowej była świadkiem okupacji sowieckiej i niemieckiej, a potem – Obławy Augustowskiej. Po wojnie ukończyła szkołę podstawową, przez dwa lata uczyła się w Liceum Ogólnokształcącym, a następnie przeniosła się do Liceum Pedagogicznego (przeniesione w 1950 r. z Suwałk do Augustowa). Po maturze otrzymała nakaz pracy, ale chciała studiować i pojechała do ówczesnego ministra oświaty Witolda Jarosińskiego z prośbą o umożliwienie jej studiów. W 1954 r. rozpoczęła studia polonistyczne w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie, która następnie została wchłonięta przez Uniwersytet Warszawski. W 1958 roku uzyskała tytuł magistra polonistyki na UW. Rozpoczęła pracę w Warszawie, jednak dzięki wstawiennictwu byłego wojewody białostockiego Stefana Dybowskiego wróciła do Augustowa i została nauczycielką w Liceum Pedagogicznym, którego była absolwentką. Od 1967 r. uczyła w Technikum Budowlano-Elektrycznym w Augustowie. Przeszła na emeryturę w 1987 roku, ale jeszcze przez dziesięć lat pracowała w różnych augustowskich szkołach na zastępstwie. W okresie PRL brała udział w spotkaniach z historykiem prof. Tomaszem Strzemboszem, który badał dzieje antysowieckiej partyzantki w północno-wschodniej Polsce, zajmował się także Obławą Augustowską. Obecnie zaangażowała się w projekt „Na drogach wojny”, w ramach którego zbiera relacje mieszkańców ziemi augustowskiej z czasów II wojny światowej.
more...
less
[00:00:07] Nauczycielka Helena Mikołajewska po ukończeniu studiów w 1935 r. uczyła matematyki w Augustowie. W styczniu 1940 r. powstała średnia szkoła białoruska, językiem wykładowym był język rosyjski. Pewnego dnia do szkoły przyszedł enkawudzista pytający o nauczyciela matematyki – rozwiązanie zadań. Aresztowanie uczniów, którzy chcieli odkręcić głowę pomnikowi Stalina i zatrzymanie Heleny Mikołajewskiej – pomoc enkawudzisty. [+]
[00:05:07] Kuzyn Edmund Puchlik z Kolnicy uciekł w 1939 r. do majątku Poniemunie na Litwie. Tam został aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i trafił do łagru koło Archangielska – praca w lesie, próba zerwania medalika – rozmowa o matce z komendantem łagru, który skierował go do pracy w kuchni, potem powiedział o amnestii i formowaniu polskiego wojska. Edmund Puchlik trafił do Wielkiej Brytanii i służył w Polskich Siłach Powietrznych. Po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. [+]
[00:10:30] Wspomnienie przedwojennego burmistrza Augustowa Piotra Halickiego. Starania o budowę mostu, trudności inwestycji. Dbałość o rozwój turystyki. W marcu 1940 Piotr Halicki został aresztowany i wywieziono go łagru. Jego rodzinę deportowano do Kazachstanu – wstąpienie synów do Armii Andersa i ewakuacja rodziny z ZSRR. Piotr Halicki był Delegatem Rządu w Isfahanie. Synowie walczyli pod Monte Cassino i po wojnie mieszkali w Anglii. Piotr Halicki wrócił do Polski. Kontakty boh. z córką Herminą Halicką.
[00:21:27] Niektórzy z mieszkańców Augustowa trafili do obozów jenieckich na terenie Niemiec – znalezienie pamiętnika majora Fryszowskiego podczas wyzwalania obozu w Neubrandenburg. Edward Rzepecki był więźniem obozu w Woldenbergu, po wyzwoleniu wrócił wiosną 1945 r. do Augustowa. Jego brat Jan zginął podczas obławy.
[00:24:15] Na cmentarzu w Augustowie jest grób rodziny Halickich, pamięć o rodzinie.
[00:25:50] Zainteresowanie boh. historią mieszkańców regionu, kontakty ze świadkami. Artykuły do pisma „Sybirak”. Opowieść zesłańca – symbol głodu. Boh. słuchała opowieści byłego zesłańca, księdza Jana Wielgata. Cykl „Na drogach wojny”.
[00:30:20] Refleksje na temat Domu Turka w Augustowie. Więzienie na terenie Zarządu Wodnego, gdzie enkawudziści zamordowali więźniów przed wkroczeniem Niemców do miasta.
more...
less