Morawska Olga
Olga Morawska z d. Koss (ur. 1930, Kraków) pochodzi z rodziny inteligenckiej, ojciec był historykiem prawa, sekretarzem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, matka nauczycielką filozofii i geografii w liceum. Latem 1938 roku rodzina Kossów przeprowadziła się z Krakowa do Lwowa. Podczas wojny ojciec, oficer rezerwy, został internowany na Węgrzech w obozie w Pesthidegkút (obecnie dzielnica Budapesztu). W grudniu 1939 roku zmarła matka, Olga Morawska zamieszkała u znajomych. Przed Bożym Narodzeniem 1943 roku ojciec sprowadził czwórkę dzieci na Węgry (najmłodsza córka, Wiesława, pozostała we Lwowie). Olga Morawska podjęła naukę w polskiej szkole w Balatonboglár, w marcu 1944 rozpoczęła się niemiecka okupacja Węgier i szkołę zamknięto. W sierpniu 1945 roku rodzina wróciła do Krakowa. Olga Morawska zdała maturę w Szczecinie. Po ukończeniu historii sztuki na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu pracowała do emerytury w Muzeum Narodowym w Krakowie.
more...
less
[00:00:08] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1930 r. w Krakowie.
[00:00:25] Ojciec był Sekretarzem Akademii Sztuk Pięknych i rodzina mieszkała w mieszkaniu służbowym na terenie uczelni. Wspomnienie pogrzebu Marszałka Piłsudskiego, oglądanego z okien mieszkania – koń idący za trumną [pani podkreśla, że to Kasztanka, ale ta padła w 1927 r.]. W Krakowie boh. rozpoczęła edukację w prywatnej szkole, w drugiej klasie uczyła się u Sióstr Urszulanek – przeprowadzka do Lwowa. Zaskoczenie z powodu wybuchu wojny.
[00:03:54] Choroba matki – próby leczenia. W tym czasie ojciec był internowany na Węgrzech, po śmierci matki udało się przewieźć czwórkę dzieci na Węgry. Podróż pociągiem specjalnym, którym jechali urlopowani na święta wojskowi. Dzieci jechały w wagonie sypialnym – brak kontroli na granicy. Po świętach spędzonych z ojcem dzieci zostały przewiezione do Balatonboglár, gdzie było polskie gimnazjum i liceum – pobyt w internacie. Najstarsza siostra znała niemiecki i załatwiała sprawy dotyczące rodzeństwa. Atmosfera w Balatonboglár. [+]
[00:12:00] Po wojnie rodzina przyjechała do Krakowa. Boh. mieszkała we Wrocławiu i Szczecinie – tu zdała maturę. Po ukończeniu historii sztuki pracowała w Muzeum Narodowym w Krakowie – początki w muzeum, warunki pracy i atmosfera w placówce, w której boh. doczekała emerytury. Najcenniejsze obrazy w kolekcji muzealnej.
[00:22:28] W Balatonboglár były polskie szkoły. Zachowanie Węgrów wobec Polaków. Powody powrotu do Polski. Wspomnienie pogrzebu Marszałka Piłsudskiego oglądanego z okien mieszkania. Losy boh. po wojnie – edukacja i praca w Muzeum Narodowym w Krakowie. Odejście na emeryturę w wielu 60 lat – udział w wernisażach.
[00:28:16] Najmłodsza siostra Wiesława została z opiekunami w Polsce, na Węgry pojechała czwórka rodzeństwa. Podróż wagonem sypialnym pociągu specjalnego, którym jechali oficerowie. Serdeczny stosunek Węgrów do boh. i rodzeństwa. Tablice pamiątkowe w kościele oraz na budynku dawnej szkoły w Balatonboglár. Incydent podczas pływania w Balatonie – uratowanie boh. i koleżanki. Spędzanie czasu nad jeziorem – rejsy statkiem.
[00:37:12] Sytuacja po śmierci matki – boh. zajęła się rodzina Kryweńczyków, pani Kryweńczyk była higienistką w szkole. Wspomnienie pobytu w Balatonboglár. Podczas podróży pociągiem nad dziećmi czuwała konduktorka, na dworcu w Budapeszcie czekała pani z Komitetu Polskiego – wrażenia po przyjeździe na Węgry, wdzięczność wobec Węgrów.
[00:44:55] Dokument, z którym boh. przekroczyła granicę w grudniu 1943 r. Boh. przyjaźniła się z Krystyną Sławik, córką Henryka Sławika.
more...
less